Miroslav Klose i jego historia. Ronald Reng napisał biografię urodzonego w Opolu piłkarza

To książka, która może odbić się szerokim echem zarówno w Polsce, jak i w Niemczech. Jeden z najlepszych niemieckich dziennikarzy piszących o sporcie – Ronald Reng – postanowił zabrać się za spisanie historii Miroslava Klose. Opowieść o urodzonym w Opolu piłkarzu, który jest najskuteczniejszym strzelcem w historii mundiali, ukaże się w kraju naszych zachodnich sąsiadów 2 września pod tytułem „Miro”.

W opisie książki niemieckiego wydawcy, czyli firmy Piper, czytamy: „Miroslav Klose był wyjątkowym snajperem i bezinteresownym graczem zespołowym. Jego historia jest niezwykła: w wieku 20 lat grał w lidze okręgowej, by chwilę później zostać mistrzem świata i najlepszym strzelcem w historii niemieckiej drużyny narodowej. Współpracując ściśle z Miroslavem Klose, Ronald Reng opisał historię człowieka, którego z pozoru wszyscy znali z telewizji, tak naprawdę niewiele o nim wiedząc (...) Czarująca i wzruszająca książka »Miro« przybliża nas do czasów, które dawno już minęły: czasów zawodników szlifujących swoje umiejętności na ulicy, podążających z podwórka na szczyty futbolowego świata”.

Zapowiada się fascynująca lektura obfitująca w wiele polskich wątków i pokazująca, dlaczego tak naprawdę Miro wybrał grę dla naszych zachodnich sąsiadów, a nie trykot z białym orłem na piersi. Znając styl i jakość poprzednich książek Ronalda Renga, można oczekiwać biografii stojącej na bardzo wysokim poziomie. Niemiec opisał dotąd wielokrotnie nagradzaną historię Roberta Enkego, która w Polsce ukazała się nakładem Wydawnictwa SQN pod tytułem „Życie wypuszczone z rąk”. Krakowski wydawca wypuścił na rynek również inne dzieło tego autora – pozycję „Bundesliga. Niezwykłe opowieść o niemieckim futbolu”, która opisuje rozwój niemieckiej ligi na przykładzie życiorysu Heinza Höhera.

Sportowa Książka Roku 2019 w Wielkiej Brytanii. Poznaliśmy nominacje

Cztery z tych książek już ukazały się w Polsce. Kolejne cztery mają się ukazać w bliższej lub dalszej przyszłości. Właśnie poznaliśmy pozycje nominowane w plebiscycie na Sportową Książkę Roku 2019 w Wielkiej Brytanii. W dziewięciu kategoriach wytypowano 58 tytułów. Zwycięzcy kategorii powalczą o najważniejszy tytuł - The Telegraph Sports Book of the Year.

Brytyjski plebiscyt ma już 17-letnią tradycję. W tym roku książki zostały wytypowane w następujących kategoriach: Ilustrowana Książka Roku (sponsor Getty Images), Zdrowie i Fitness, Najlepsza Książka o Rugby (sponsor Heineken), Ogólnie Wyjątkowa, Piłkarska Książka Roku, Kolarska Książka Roku, Najlepsza Książka o Krykiecie, Biografia Roku, Autobiografia Roku. Spośród 58 tytułów, które zostały nominowane, trzy książki możemy przeczytać już w języku polskim: „Siłę żółtej ściany” Ulego Hessego (Wydawnictwo SQN, premiera w Polsce miała miejsce w lutym), która otrzymała nominację w kategorii Książka Piłkarska, wspomnienia Petera Sagana „Mój świat” (Wydawnictwo SQN, kwiecień 2019), które staną do boju o miano Kolarskiej Książki Roku, a także biografie Kimiego Raikkonena „Jakiego nie znamy” (Wydawnictwo Zysk i S-ka, premiera w marcu) i Tigera Woodsa (Wydawnictwo Bukowy Las, premiera w listopadzie 2018), które powalczą o tytuł Biografii Roku.

Które z innych nominowanych tytułów również ukażą się w najbliższym czasie w Polsce? 15 maja dzięki Wydawnictwu SQN premierę będzie miała książka Petera Croucha „Jak być piłkarzem” (kategoria Autobiografia Roku), a krakowska firma zapowiedziała również przekład innych pozycji, które znalazły uznanie w oczach brytyjskiego jury. Jeszcze w tym roku na półki w księgarniach trafi „Dziedzictwo Barcelony” („The Barcelona Legacy”) Jonathana Wilsona oraz album Zlatana Ibrahimovicia „Futbol to ja” („I am football”). Prawdopodobnie przy okazji Euro 2020 doczekamy się z kolei premiery publikacji Kena Bensingera „Czerwona kartka. FIFA i upadek najbardziej wpływowych ludzi futbolu” („Red Card: FIFA and the Fall of the Most Powerful Men in Sport”).

Majowe premiery (cz. 1)

Maj to ulubiony miesiąc książkoholików, także tych sportowych. Nadchodzące Warszawskie Targi Książki zwiastują sporo premier, więc na brak nowości nigdy nie można narzekać. Tak będzie również w tym roku, choć zauważyć można ewidentny brak dużej imprezy, która zawsze potęgowała zjawisko książkowego boomu.

Zacznie się ciekawie, bo od długo zapowiadanej książki Wydawnictwa Arena. Po piłce nożnej i koszykówce, kolejnym sportem, na który postanowiła postawić krakowska firma, jest Formuła 1. „Grand Prix Monaco. Kulisy najsłynniejszego wyścigu F1 na świecie” to tytuł książki Malcolma Folleya, która na półki w księgarniach trafi już 6 maja. Tytuł w zasadzie mówi wszystko – w publikacji na 304 stronach znaleźć będzie można ciekawostki i niezwykłe historie dotyczące legendarnej rywalizacji. Data premiery nie jest przypadkowa – w dniach 23-26 maja Robert Kubica i spółka staną w szranki na ulicach Monte Carlo. Folley, były szef sportu w „Mail Sunday”, postanowił ułatwić kibicom przygotowania do tego wyścigu. Potwierdza to zapowiedź książki, w której przeczytać można: „Na kartach tej książki dołączycie do takich gwiazd jak Graham Hill, Jackie Stewart, Ayrton Senna, Alain Prost, Michael Schumacher czy Lewis Hamilton. Dzięki ekskluzywnym wywiadom i spostrzeżeniom kierowców F1 wielokrotnie nagradzany pisarz sportowy Malcolm Folley zagląda za kulisy tego kultowego toru, aby odkryć, jak to jest nim żyć i oddychać. Ukazuje wyjątkowy portret toru i odtwarza w ekscytujących detalach niezwykły weekend w Monaco, kiedy wyścig ukończyły tylko trzy samochody”. Okładkowa cena publikacji wydanej w twardej oprawie to 49,90 zł, ale na LaBotiga.pl możecie ją zamówić już za niecałe 28 zł.

Kolejna sportowa premiera będzie miała swoją premierę 15 maja. Ponownie będzie to książka wyczekiwana przez kibiców, tym razem piłkarskich. „Jak być piłkarzem. Dwa metry śmiechu” to polski tytuł dzieła Petera Croucha. Dzieła, a nie autobiografii, bo książka charakterystycznego angielskiego piłkarza to nie wspomnienia, a raczej coś o życiu współczesnych kopaczy. Nie ukrywajmy – biografią Anglika mało kto w naszym kraju byłby zainteresowany, ale pozycją odkrywającą kulisy szatni wielu klubów Premier League – już jak najbardziej. Taka właśnie jest publikacja Croucha, co potwierdza opis: „Chcesz być profesjonalnym piłkarzem? Lepiej uważaj! Tu nikt nie jest do końca normalny. Kiedy ci się to udaje, stajesz się częścią najdziwniejszej i najbardziej nieprzewidywalnej grupy, jaką sobie tylko można wyobrazić. Tutaj jeden wpada na trening w czerwonym garniturze z cylindrem w tym samym kolorze, o drewnianej lasce i w okularach bez szkieł, a drugi ma tyle sportowych samochodów, że zostawia jeden z nich na parkingu i po prostu o nim zapomina”. Nieco dalej w zapowiedzi przeczytać można: „Wejdź ze mną do piłkarskich szatni Premier League i reprezentacji Anglii i dowiedz się, który z obrońców biegał za mną po całym boisku powtarzając „zabiję cię”, dlaczego wielu milionerów nigdy nie ma własnego żelu pod prysznic i co mówi Cristiano Ronaldo gdy staje przed lustrem”. Zapowiada się znakomita lektura, zresztą recenzje w Wielkiej Brytanii zdaję się potwierdzać, że to świetna książka – w serwisie Amazon.co.uk na blisko 300 recenzji publikacja ma średnią ocen 4,6. Przedsprzedaż liczącej 368 stron pozycji Wydawnictwa SQN ma wystartować na dniach. Okładkowa cena „Jak być piłkarzem” to 39,99 zł, ale w przedsprzedaży na LaBotiga.pl ten tytuł z pewnością będziecie mogli nabyć nieco taniej.

Kwietniowe premiery (cz. 2)

Druga część miesiąca w pełni, ale większość premier tej połowy kwietnia dopiero przed nami. Stąd też tekst z zapowiedziami nie wydaje się być nieaktualny. Jeszcze przed Wielkanocą przekonajcie się zatem, co czeka nas w najbliższych dniach. Będzie się działo!

Na początek o książce, która już się ukazała. 16 kwietnia premierę miała nowa publikacja himalaisty Rafała Froni „Rozmowa z Górą”. Po świetnie przyjętej i cieszącej się dużą popularnością „Anatomii Góry”, która na rynek trafiła na fali popularności himalaizmu po zimowej narodowej wyprawie na K2 i słynnej akcji ratunkowej na Nanga Parbat, przyszedł czas na kolejne dzieło. O ile poprzednia książka opowiadała o drodze Froni do gór wysokich i kulisach próby zdobycia przez Polaków ostatniego niezdobytego zimą ośmiotysięcznika, tak nowa traktuje o wyprawie na Manaslu z końca ubiegłego roku. Wyprawie dowodzonej przez autora publikacji nie udało się osiągnąć szczytu i m.in. o przyczynach tego niepowodzenia opowiada „Rozmowa z Górą”. Czy aby na pewno było to niepowodzeniem, dowiedzieć się można z książki – już pierwsze jej słowa przekonują, że we wspinaczce, zdaniem autora, ważniejsze jest zdobywanie niż zdobycie. O tej filozofii, kulisach wyprawy, niecodziennych zdarzeniach, a także wielu innych kwestiach (chociażby Katmandu czy Nepalu) traktuje najnowsze dzieło „poety gór”. W jego zapowiedzi czytamy: „Dzięki tej książce zobaczysz świat oczami himalaisty, doświadczysz ujmującej ciszy po śnieżnej zamieci, ale też poczujesz strach i ekscytację w drodze na szczyt”, a nieco dalej: „To nie tylko relacja z wyprawy na Manaslu, świetnie oddany klimat Nepalu i jego stolicy, Katmandu, ale też przemyślenia na temat religii, sensu życia i spraw bardziej przyziemnych. Książka pomaga zrozumieć Rafała Fronię i otaczającą nas rzeczywistość. Ale przede wszystkim pozwala poznać samego siebie”. Pozycja, która ukazała się nakładem Wydawnictwa SQN, liczy 448 stron, jest wydana w pełnym kolorze, a na jej okładce widnieje cena 42,99 zł. W internetowej księgarni sportowej LaBotiga.pl można ją znaleźć już za 27,30 zł lub w pakiecie z zakładką, zdjęciami, flagami modlitewnymi, ściereczką i boxem za 69 zł.

Kolejna książka również miała już swoją oficjalną premierę. To długo wyczekiwana publikacja Mariusza Kowolla „Futbol ponad wszystko” poświęcona śląskiej piłce nożnej w czasie II wojny światowej. O tym tytule już w 2014 roku w wywiadzie dla bloga mówił Paweł Czado. Zapowiadał, że będzie to coś, co „zaszokuje”. Czy rzeczywiście tak się stanie, przekonamy się już niedługo. Autor 13 kwietnia odebrał książki z drukarni i tę datę można przyjąć za oficjalną premierę. Sklep internetowy Kowolla wystartował kilka dni później i pod tym linkiem można już zamawiać jego dzieło. Co znajduje się w opisie publikacji? Książka „stanowi próbę odpowiedzi na pytanie jak to w ogóle możliwe, że w tak dramatycznych okolicznościach uganiano się za skórzaną kulą? Czy futbol wciąż był zabawą w rozumieniu zaproponowanym przez Johana Huizingę, zgodnie z którym »Nakazana zabawa nie jest zabawą«?”. W zapowiedzi przeczytać można również o tym, co wyróżnia tę pozycję – znalazł się w niej jedyny (pierwszy!) aneks zawierający listę meczów rozegranych przez Ernesta Wilimowskiego w czasie wojny. To dodatkowy smaczek dla wszystkich, którzy lubują się w śledzeniu rozgrywek piłkarskich w latach 1939-1945. Dotychczas ukazywały się książki o futbolu w wojennym okresie w Warszawie czy Krakowie, ale nikt jeszcze nie porwał się na opisanie tego zjawiska na Śląsku, bo to zdecydowanie bardziej złożony temat. Książka Kowolla ma więc szansę stać się rewolucyjną, a jak wiadomo, takie rzeczy zawsze są w cenie. Autor wycenił swoją pracę na 65 zł, w zamian otrzymujemy za to liczącą 424 strony pozycję. Do sięgnięcia po nią chyba nie trzeba nikogo zachęcać?

Erhard Loretan. Ten trzeci

Wszyscy wiedzą, kim byli dwaj pierwsi ludzie, którzy zdobyli Koronę Himalajów i Karakorum – wszystkie czternaście ośmiotysięczników na Ziemi. Postaci Reinholda Messnera i Jerzego Kukuczki nikomu przedstawiać nie trzeba. Mało kto pamięta jednak o tym, kto jako następny dokonał tego wyjątkowego wyczynu. Warto więc sięgnąć po „Ryczące ośmiotysięczniki”, by poznać ciekawą historię Erharda Loretana.

Nie tylko fakt, że Szwajcar „dopiero” jako trzeci człowiek zdobył wszystkie czternaście ośmiotysięczników wpływa na to, że jego postać jest mało znana przeciętnym zjadaczom chleba. Loretan nigdy nie należał do ludzi brylujących w mediach, a jego osiągnięcia w Himalajach były mało znane aż do 1995 roku. To właśnie wtedy, mając już wiele górskich sukcesów na koncie, wyruszył na podbój ostatniego niezdobytego przez siebie szczytu: Kanczendzongi. Szczególne zainteresowanie mediów całego świata tamtą wyprawą miało jedną przyczynę – rywalizację. W tym samym czasie tę samą górę próbował zdobyć Francuz Benoit Chamoux, również mogący pochwalić się trzynastoma szczytami o wysokości ponad osiem tysięcy metrów. Jak opisuje w książce Loretan, wyścig o Koronę Himalajów i Karakorum nigdy go nie interesował, ale wtedy dał się wciągnąć w grę i faktycznie chciał wyprzedzić drugiego himalaistę. Udało mu się to, ale cała historia miała swój dramatyczny finał – Chamoux zawrócił 50 metrów przed szczytem i nie zdołał wrócić do bazy. Zginął, bo – jak twierdzi Szwajcar – był poddany presji mediów i rodaków (Radio France transmitowało ekspedycję na żywo) i nie posłuchał własnego ciała. Rozdział poświęcony tamtej wyprawie wieńczy „Ryczące ośmiotysięczniki”, a dokładnie część książki, w której udział miał główny bohater (później jest jeszcze rozdział poświęcony jego śmierci, dopisany przez dziennikarza Jeana Ammanna, będącego współautorem). Te końcowe, niezwykle ciekawe fragmenty książki po raz kolejny potwierdzają smutną prawdę dotyczącą himalaizmu, a w zasadzie ludzkości – zyskuje on ogromną popularność w momentach wielkich tragedii. Najlepszy tego dowód mieliśmy w ubiegłym roku, kiedy zginął Tomasz Mackiewicz. W dużej mierze jego śmierć wpłynęła na tak ogromne zainteresowanie Polaków wyprawą na K2. „Ryczące ośmiotysięczniki” zdaję się potwierdzać tę zasadę.

Nie tylko Himalaje

Zanim jednak autorzy przechodzą do najsłynniejszej medialnie wyprawy Loretana, serwują czytelnikom chronologiczny zapis drogi Szwajcara do wielkich wyczynów w górach wysokich. Poznajemy jego początki i pierwszy szczyt, który zdobył jako 11-latek, oszukując matkę (przekazał jej, że idzie na grzybobranie). Później przeczytać możemy o tym, jak zainteresowanie górami przerodziło się w pasję, objawiającą się m.in. ukończeniem kursu na przewodnika górskiego. Następnie autorzy przechodzą do wyczynów większego kalibru – ekspedycji w Andy z 1980 roku, a dwa lata później mamy już pierwszy ośmiotysięcznik Loretana: Nangę Parbat. W książce opisane zostały jednak nie tylko próby zdobycia szczytów zaliczanych do Korony Himalajów i Karakorum. Himalaista sporo miejsca poświęca innym ze swoich wyczynów: zdobyciu 30 czterotysięczników w ciągu 19 dni, łańcuchówkę obejmującą 13 ścian północnych Oberlandu Berneńskiego czy dotarcie na szczyt Mount Epperly na Antarktydzie jako pierwszy człowiek na świecie. Co ciekawe to nie w Himalajach Loretana spotykają najgroźniejsze sytuacje. Atakując północną ścianę Monch (szwajcarski szczyt liczący 4107 m n.p.m.) uszkadza dwa kręgi, a urazu dwóch kolejnych doznaje niedługo potem, skacząc z paralotnią. W Himalajach wspinacz traci jednak znajomych, jak chociażby Pierre’a-Alaina Steinera na Czo Oju, który ginie na jego oczach. Wspomnienia dotyczące tamtej wyprawy Szwajcar opisuje krótko: trauma. Jego kolega przeżył długi upadek, ale umierał długo, gdyż nie było szans na żadną pomoc. Właśnie ta bezradność, doskonale opisana w książce, pokazuje, z jakim trudnymi sytuacjami spotykają się w górach himalaiści.

Kwietniowe premiery (cz. 1)

Kwiecień-plecień mówią. No to poprzeplatał nam ten miesiąc trochę zimy („Erhard Loretan. Ryczące ośmiotysięczniki”), trochę lata („Peter Sagan. Mój świat”). Między tym wszystkim jest jeszcze wspominkowa książka o Januszu Kuligu, a więc na różnorodność sportowych nowości fani narzekać nie mogą. A to wszystko w pierwszej części miesiąca. Strach myśleć, co będzie w drugiej!

Zaczynamy jednak od tego, co najbliżej, czyli książek z datą premiery 3 kwietnia. Pierwsza z nich to kolejna górska propozycja Wydawnictwa Agora. Częstotliwość, z jaką ta firma wypuszcza kolejne himalajskie publikacje, jest godna podziwu! W sierpniu mieliśmy biografię Elizabeth Hawley, w listopadzie pozycję „Polskie Himalaje”, w styczniu tego roku wspomnienie o Tomaszu Mackiewiczu, a w kwietniu przyszedł czas na Erharda Loretana. „Ryczące ośmiotysięczniki” to autobiografia szwajcarskiego wspinacza, którą ten napisał w 1996 roku, zaraz po swoim największym wyczynie – zdobyciu czternastu ośmiotysięczników jako trzeci człowiek na świecie po Reinholdzie Messnerze i Jerzym Kukuczce. Wydanie, które ukaże się w Polsce, zostało oczywiście zaktualizowane o to, co w życiu Loretana działo się później, aż do 2011 roku, kiedy to tragiczny wypadek podczas wspinaczki z partnerką pozbawił go życia. O uzupełnienie zadbał współautor Jean Ammann, dziennikarz „La Liberté”, który najpierw spisał wspomnienia Szwajcara, a po jego śmierci uzupełnił autobiografię. W książce przeczytać będzie można nie tylko o tym, jak Loretan zdobył 14 ośmiotysięczników, ale też dowiedzieć się więcej o śmierci jego 7-miesięcznego syna. „Ryczące ośmiotysięczniki” zapowiadają się jako pozycja o heroicznej walce z górami i gorzkim życiu, które nierzadko przynosi wielkie tragedie. Całość liczy 256 stron i kosztuje 39,99 zł. Taka cena widnieje przynajmniej na okładce publikacji przetłumaczonej przez Marię Zawadzką-Strączek. W przedsprzedaży na LaBotiga.pl możecie ją kupić już za 28 zł. Na zakończenie warto dodać, że w Stanach Zjednoczonych książka została nominowana do prestiżowej nagrody Boardman & Tasker Award, przegrała jednak z biografią Wojtka Kurtyki, wydaną w Polsce pod tytułem „Kurtyka. Sztuka wolności”. Patronat nad tą publikacją objął niniejszy blog, więc niedługo możecie spodziewać się jej recenzji.

Z mroźnych szczytów Himalajów przenosimy się na rozgrzany kolarski asfalt. Tego samego 3 kwietnia ukaże się bowiem pierwsza od dłuższego czasu autobiografia współczesnego kolarza. Wszyscy doskonale pamiętają książki Lance’a Armstronga, Jana Ulricha, Tylera Hamiltona czy Czesława Langa. Od premiery wspomnień dyrektora Tour de Pologne minęło jednak dwa i pół roku, a na rynku oprócz pozycji o Giro d’Italia i Tour de France nie było kolejnej biografii dla fanów dwóch kołek. Teraz się to zmieni, a Peter Sagan wydaje się idealnym kandydatem na autora ciekawych wspomnień. Pomimo tego, że nie ma na koncie wielu sukcesów w wielkich wyścigach, to jednak trzykrotne mistrzostwo świata jest bardzo wymowne, a fakt, iż jest jedną z najbarwniejszych postaci w peletonie, z pewnością zachęci wielu kibiców do sięgnięcia po książkę zatytułowaną „Mój świat”. Słowak ma w niej zdradzić „sekrety największych wyścigów”,  „całą prawdę o tym, co dzieje się w peletonie” czy „okoliczności zwycięstw w mistrzostwach świata UCI, historię wieloletniej rywalizacji z Michałem Kwiatkowskim oraz szczegóły kontrowersyjnej dyskwalifikacji podczas Tour de France 2017”. Zapowiada się ciekawie, tym bardziej, że książkę polecają Adam Probosz, Krzysztof Wyrzykowski i Tomasz Jaroński. Autobiografia Sagana liczy 320 stron, a na jej okładce widnieje cena 39,99 zł. W przedsprzedaży na LaBotiga.pl można ją nabyć za niecałe 27 zł lub w pakietach z kolarskimi gadżetami i innymi książkami. Tłumaczeniem publikacji zajął się Bartosz Sałbut, a za jej wydanie odpowiada Wydawnictwo SQN.

Marcowe premiery (cz. 2)

Druga część tego miesiąca nie przyniesie wielu premier. Nie oznacza to jednak, że nie będzie o czym czytać. Wręcz przeciwnie, bo wydawnictwa zadbały o różnorodność. I nie mam tutaj na myśli wyłącznie dyscyplin sportowych, ale przede wszystkim różne grupy odbiorców – od najmłodszych do najstarszych.

Na początek o książce dla dzieci. Którejś już z kolei, bo Wydawnictwo Polarny Lis piórem dziennikarza „Przeglądu Sportowego” Łukasza Olkowicza kontynuuje swoją serię o różnych sportach. W tym miesiącu, a konkretnie 25 marca, do sprzedaży trafi tom poświęcony sportom walki. Przypomnę tylko, że wcześniej najmłodsi mogli poczytać o sportach zespołowych („Na boisku”) oraz zimowych („Na śniegu”). Teraz przyszedł czas na tom „Na ringu”, czyli opowieść o boksie, judo, ale też szermierce (choć to mocno naciągany sport w tym tytule) i innych dyscyplinach. W opisie czytamy: „Autor w swojej książce wyjaśnia zasady pięciu różnych dyscyplin: judo, zapasów, boksu, taekwondo i szermierki. Objaśnia również, jak wyglądają treningi, jakie trzeba mieć predyspozycje, aby uprawiać daną dyscyplinę, oraz jaki sprzęt jest potrzebny początkującym i zaawansowanym zawodnikom. Na ringu to także skarbnica wiedzy o współczesnych i dawnych mistrzach zmagających się na olimpijskich ringach, matach i planszach. Z książki dowiemy się np., jak zaczął trenować judo Paweł Nastula i kim był Papa Stamm, a także poznamy filmową historię życia Jerzego Pawłowskiego”. Książka będzie liczyć niewiele, bo tylko 68 stron, ale za to będzie zawierać wiele ilustracji, za które odpowiadają graficy ze studia Zespół Wespół. Okładkowa cena publikacji to 36,90 zł, ale w przedsprzedaży możecie ją kupić już za nieco ponad 23 zł.

„Panthers Wrocław. Amerykański sen o potędze”. Pierwsza książka o futbolu amerykańskim w Polsce!

Wydawać się może, że rynek książek sportowych w Polsce rozwinął się tak mocno, iż kibice mogli już przeczytać o niemal każdej dyscyplinie, nawet niszowych snookerze czy badmintonie. Nic bardziej mylnego! Dopiero 13 marca ukaże się pierwsza w naszym kraju pozycja poświęcona futbolowi amerykańskiemu. Jej autor, Piotr Bera, postanowił opisać dzieje klubu Panthers Wrocław. Ale nie tylko.

Historia klubu ze stolicy Dolnego Śląska nie jest zbyt długa, gdyż założono go w 2013 roku w wyniku fuzji Devils Wrocław i Giants Wrocław. Na pierwsze sukcesy nie trzeba było długo czekać: w 2014 roku drużyna zadebiutowała w najwyższej klasie rozgrywkowej w naszym kraju, by dwa lata później wygrać międzynarodowe europejskie rozgrywki Ligi Mistrzów IFAF Europe. Między innymi o tym Piotr Bera opowie w swojej debiutanckiej książce: „Futbol amerykański na stałe wpisał się w sportowy krajobraz Wrocławia. Na każdy mecz Panthers Wrocław przychodzi nawet kilka tysięcy kibiców, a wyremontowany Stadion Olimpijski, ze sztuczną murawą dedykowaną futbolistom, należy do najlepszych obiektów w Europie. Pod względem organizacyjnym i sportowym Panthers to wzór dla wielu klubów na Starym Kontynencie. Wrocławski klub to nie tylko wielokrotni medaliści mistrzostw Polski, ale przede wszystkim zwycięzcy futbolowej Ligi Mistrzów. Żaden inny zespół z Dolnego Śląska nie może się poszczycić równie wielkim osiągnięciem. Panthers Wrocław to marka rozpoznawalna w blisko 60 krajach z całego świata, gdzie uprawia się futbol amerykański”, przeczytać można w zapowiedzi publikacji.

Marcowe premiery (cz. 1)

W tym miesiącu czytelnicy książek sportowych będą musieli uzbroić się w cierpliwość. Pierwsze nowości trafią bowiem do sprzedaży dopiero w połowie marca. Będzie coś dla fanów futbolu, ale też sympatyków dobrych biografii wielkich sportowców.

Zaczynamy od książki, którą zainteresują się fani angielskiej piłki. Po wydanej w zeszłym roku przez Wydawnictwo Arena książce „LFC125: Historia alternatywna”, przyszedł czas na kolejną pozycję o The Reds. Jej tytuł to „Anatomia Liverpoolu. Historia w dziesięciu meczach”, a zdecydowało się wypuścić ją na rynek Wydawnictwo SQN. Autorem publikacji jest słynny brytyjski dziennikarz Jonathan Wilson. Dotychczas w Polsce ukazały się jego dwie książki: „Odwrócona piramida. Historia taktyki piłkarskiej” oraz „Aniołowie o brudnych twarzach. Piłkarska historia Argentyny”. To ciekawe, że dopiero trzecie dzieło tego autora będzie typowo brytyjskim tytułem (Wilson ma ich na koncie zdecydowanie więcej). Tytuł publikacji mówi o niej właściwie wszystko – to opis dziejów klubu z miasta Beatlesów przedstawiony w formie 10 najważniejszych spotkań w historii. Okładka nie pozostawia wątpliwości, że jednym z ważniejszych rozdziałów jest słynny finał Ligi Mistrzów z 2005 roku, kiedy to Liverpool odmienił losy rywalizacji z AC Milan, zdobywając puchar mimo utraty trzech bramek już w pierwszej połowie. O czym jeszcze traktować będzie książka? „25 maja 2005 roku to zdecydowanie najszczęśliwszy dzień kibiców Liverpoolu w ostatnich latach. Nie można jednak zapomnieć o wcześniejszych dokonaniach drużyny z Anfield Road, począwszy od dawno zapomnianych już triumfów Toma Watsona, który objął klub w 1896 roku, przez zwycięstwo z Borussią Mönchengladbach w 1977 i Romą w 1984 roku, aż do wspomnianego wcześniej „cudu w Stambule”. Finał Ligi Mistrzów z 2018 roku można traktować jako zapowiedź powrotu do elity, a początek sezonu 2018/19 jako obietnicę nadejścia lepszych czasów dla wszystkich osób czujących więź z klubem”, przeczytać można w zapowiedzi. Z pewnością będzie ciekawie, bo o wysokim poziomie dzieł tego autora nie trzeba przekonywać wprawnych czytelników literatury sportowej. Mimo tego wydawcy dodają w opisie: „Szczegółowa analiza tych spotkań, w połączeniu z zarysowanym tłem akcji, daje nam całościowy obraz historii klubu z czerwonej części Merseyside. Historii, którą warto poznać”. Kto chce zanurzyć się w dziejach drużyny z Anfield Road, musi liczyć się z wydatkiem 42,99 zł, bo taka jest okładkowa cena liczącej 416 stron książki. Jej przedsprzedaż wystartuje na dniach, do księgarni natomiast publikacja trafi 20 marca.

„Szmata”, czyli jak Tomasz Łapiński został pisarzem

Nastały czasy, kiedy coraz więcej piłkarzy chwyta za pióro. Książka sportowca nie jest niczym szokującym, nawet jeśli czytelnik ma świadomość, że rola głównego bohatera ograniczała się wyłącznie do opowiedzenia swojej historii, którą spisał za niego ghostwriter (najczęściej dziennikarz). W tym wszystkim Tomasz Łapiński z powieścią „Szmata” jawi się jako chluby wyjątek od reguły. Nie dość, że stworzył coś od początku do końca sam, to jeszcze zrobił to w taki sposób, że da się to czytać. Ba, zaryzykuję nawet stwierdzenie, że eks-zawodnik zawstydził niejednego pisarza. A to już duży wyczyn!

Po „Szmacie” spodziewałem się kolejnego piłkarskiego kryminału. Choć nie jest to najpopularniejszy gatunek literatury sportowej, w ostatnich latach ukazało się sporo książek tego typu, żeby wymienić tylko „Sam na sam ze śmiercią” Nikodema Pałasza, „Okrągły przekręt” Maurycego Nowakowskiego czy najbardziej znaną w tym gronie pozycję „Gracz” Przemysława Rudzkiego. Dzieło Tomasza Łapińskiego jest jednak inne i to pierwsze pozytywne zaskoczenie. Autor nie poszedł utartym szlakiem, tylko obrał własną drogę, tworząc historię zupełnie odmienną od schematu: zabójstwo – śledztwo – rozwiązanie zagadki. W „Szmacie” brak trupów i postaci policjanta/detektywa, będącej głównym bohaterem akcji. Jest za to ciekawie zbudowany świat, dobrze poprowadzona fabuła, idealnie oddany klimat piłkarskiej szatni i brudnej rzeczywistości polskiego futbolu przełomu wieków (akcja dzieje się w 2002 roku). Książka rozkręca się ze strony na stronę, im dalej w głąb, tym staje się ciekawsza, a niebanalny finał jest znakomitą puentą całego dzieło. To wszystko wystawia „Szmacie” bardzo pozytywną recenzję.

Nie daj się zeszmacić

Głównym bohaterem „Szmaty” jest obrońca Roman Dzwonecki, nieco wiekowy już kapitan stołecznego klubu Centrum, który powoli zmierza do zakończenia kariery. Wyróżnia się na tle pozostałych bohaterów rozwagą, uczciwością i twardym stąpaniem po ziemi, można powiedzieć, że nie pasuje do towarzystwa, które poznajemy na początkowych kartkach książki. W pierwszej części Łapiński opisuje bowiem świat piłki nożnej od środka: zaznajamia czytelnika z typowymi piłkarzami, którzy grają w klubie z głównym bohaterem. Mamy więc zawodnika, który lubi zaglądać do kieliszka i przychodzi na treningi na bani, jest nałogowy hazardzista, babiarz myślący tylko o seksie, facet, który ciągle przeklina, zastraszający wszystkich bramkarz, wrzeszczący trener i kilka innych typów osobowości. Przez prezentację drużyny Centrum Łapiński stara się pokazać czytelnikowi przeciętną piłkarską szatnię, stara się przekazać, jak ona wygląda od środka, jak funkcjonuje i z jakimi problemami się boryka (opóźnienia w wypłatach, niesłowny prezes, niedorzeczni kibice). To z pewnością ciekawe wprowadzenie do lektury dla osób, które nie interesują się futbolem, ale dla prawdziwych fanów, którzy mają za sobą kilka mocnych piłkarskich autobiografii, nie ma w tym nic nadzwyczajnego. Pierwsza część powieści długo nie zapowiadała tak dobrej pozycji, jaką okazała się „Szmata”, ale kiedy nagle główny bohater staje przed pokusą łatwego zarobienia dużych pieniędzy, akcja zdecydowanie przyspiesza, a książka wciąga z każdą kolejną stroną.