Pokazywanie postów oznaczonych etykietą erhard loretan. Pokaż wszystkie posty
Pokazywanie postów oznaczonych etykietą erhard loretan. Pokaż wszystkie posty

poniedziałek, 15 kwietnia 2019

Erhard Loretan. Ten trzeci

Wszyscy wiedzą, kim byli dwaj pierwsi ludzie, którzy zdobyli Koronę Himalajów i Karakorum – wszystkie czternaście ośmiotysięczników na Ziemi. Postaci Reinholda Messnera i Jerzego Kukuczki nikomu przedstawiać nie trzeba. Mało kto pamięta jednak o tym, kto jako następny dokonał tego wyjątkowego wyczynu. Warto więc sięgnąć po „Ryczące ośmiotysięczniki”, by poznać ciekawą historię Erharda Loretana.

Nie tylko fakt, że Szwajcar „dopiero” jako trzeci człowiek zdobył wszystkie czternaście ośmiotysięczników wpływa na to, że jego postać jest mało znana przeciętnym zjadaczom chleba. Loretan nigdy nie należał do ludzi brylujących w mediach, a jego osiągnięcia w Himalajach były mało znane aż do 1995 roku. To właśnie wtedy, mając już wiele górskich sukcesów na koncie, wyruszył na podbój ostatniego niezdobytego przez siebie szczytu: Kanczendzongi. Szczególne zainteresowanie mediów całego świata tamtą wyprawą miało jedną przyczynę – rywalizację. W tym samym czasie tę samą górę próbował zdobyć Francuz Benoit Chamoux, również mogący pochwalić się trzynastoma szczytami o wysokości ponad osiem tysięcy metrów. Jak opisuje w książce Loretan, wyścig o Koronę Himalajów i Karakorum nigdy go nie interesował, ale wtedy dał się wciągnąć w grę i faktycznie chciał wyprzedzić drugiego himalaistę. Udało mu się to, ale cała historia miała swój dramatyczny finał – Chamoux zawrócił 50 metrów przed szczytem i nie zdołał wrócić do bazy. Zginął, bo – jak twierdzi Szwajcar – był poddany presji mediów i rodaków (Radio France transmitowało ekspedycję na żywo) i nie posłuchał własnego ciała. Rozdział poświęcony tamtej wyprawie wieńczy „Ryczące ośmiotysięczniki”, a dokładnie część książki, w której udział miał główny bohater (później jest jeszcze rozdział poświęcony jego śmierci, dopisany przez dziennikarza Jeana Ammanna, będącego współautorem). Te końcowe, niezwykle ciekawe fragmenty książki po raz kolejny potwierdzają smutną prawdę dotyczącą himalaizmu, a w zasadzie ludzkości – zyskuje on ogromną popularność w momentach wielkich tragedii. Najlepszy tego dowód mieliśmy w ubiegłym roku, kiedy zginął Tomasz Mackiewicz. W dużej mierze jego śmierć wpłynęła na tak ogromne zainteresowanie Polaków wyprawą na K2. „Ryczące ośmiotysięczniki” zdaję się potwierdzać tę zasadę.

Nie tylko Himalaje
Zanim jednak autorzy przechodzą do najsłynniejszej medialnie wyprawy Loretana, serwują czytelnikom chronologiczny zapis drogi Szwajcara do wielkich wyczynów w górach wysokich. Poznajemy jego początki i pierwszy szczyt, który zdobył jako 11-latek, oszukując matkę (przekazał jej, że idzie na grzybobranie). Później przeczytać możemy o tym, jak zainteresowanie górami przerodziło się w pasję, objawiającą się m.in. ukończeniem kursu na przewodnika górskiego. Następnie autorzy przechodzą do wyczynów większego kalibru – ekspedycji w Andy z 1980 roku, a dwa lata później mamy już pierwszy ośmiotysięcznik Loretana: Nangę Parbat. W książce opisane zostały jednak nie tylko próby zdobycia szczytów zaliczanych do Korony Himalajów i Karakorum. Himalaista sporo miejsca poświęca innym ze swoich wyczynów: zdobyciu 30 czterotysięczników w ciągu 19 dni, łańcuchówkę obejmującą 13 ścian północnych Oberlandu Berneńskiego czy dotarcie na szczyt Mount Epperly na Antarktydzie jako pierwszy człowiek na świecie. Co ciekawe to nie w Himalajach Loretana spotykają najgroźniejsze sytuacje. Atakując północną ścianę Monch (szwajcarski szczyt liczący 4107 m n.p.m.) uszkadza dwa kręgi, a urazu dwóch kolejnych doznaje niedługo potem, skacząc z paralotnią. W Himalajach wspinacz traci jednak znajomych, jak chociażby Pierre’a-Alaina Steinera na Czo Oju, który ginie na jego oczach. Wspomnienia dotyczące tamtej wyprawy Szwajcar opisuje krótko: trauma. Jego kolega przeżył długi upadek, ale umierał długo, gdyż nie było szans na żadną pomoc. Właśnie ta bezradność, doskonale opisana w książce, pokazuje, z jakim trudnymi sytuacjami spotykają się w górach himalaiści.

wtorek, 2 kwietnia 2019

Kwietniowe premiery (cz. 1)

Kwiecień-plecień mówią. No to poprzeplatał nam ten miesiąc trochę zimy („Erhard Loretan. Ryczące ośmiotysięczniki”), trochę lata („Peter Sagan. Mój świat”). Między tym wszystkim jest jeszcze wspominkowa książka o Januszu Kuligu, a więc na różnorodność sportowych nowości fani narzekać nie mogą. A to wszystko w pierwszej części miesiąca. Strach myśleć, co będzie w drugiej!

Zaczynamy jednak od tego, co najbliżej, czyli książek z datą premiery 3 kwietnia. Pierwsza z nich to kolejna górska propozycja Wydawnictwa Agora. Częstotliwość, z jaką ta firma wypuszcza kolejne himalajskie publikacje, jest godna podziwu! W sierpniu mieliśmy biografię Elizabeth Hawley, w listopadzie pozycję „Polskie Himalaje”, w styczniu tego roku wspomnienie o Tomaszu Mackiewiczu, a w kwietniu przyszedł czas na Erharda Loretana. „Ryczące ośmiotysięczniki” to autobiografia szwajcarskiego wspinacza, którą ten napisał w 1996 roku, zaraz po swoim największym wyczynie – zdobyciu czternastu ośmiotysięczników jako trzeci człowiek na świecie po Reinholdzie Messnerze i Jerzym Kukuczce. Wydanie, które ukaże się w Polsce, zostało oczywiście zaktualizowane o to, co w życiu Loretana działo się później, aż do 2011 roku, kiedy to tragiczny wypadek podczas wspinaczki z partnerką pozbawił go życia. O uzupełnienie zadbał współautor Jean Ammann, dziennikarz „La Liberté”, który najpierw spisał wspomnienia Szwajcara, a po jego śmierci uzupełnił autobiografię. W książce przeczytać będzie można nie tylko o tym, jak Loretan zdobył 14 ośmiotysięczników, ale też dowiedzieć się więcej o śmierci jego 7-miesięcznego syna. „Ryczące ośmiotysięczniki” zapowiadają się jako pozycja o heroicznej walce z górami i gorzkim życiu, które nierzadko przynosi wielkie tragedie. Całość liczy 256 stron i kosztuje 39,99 zł. Taka cena widnieje przynajmniej na okładce publikacji przetłumaczonej przez Marię Zawadzką-Strączek. W przedsprzedaży na LaBotiga.pl możecie ją kupić już za 28 zł. Na zakończenie warto dodać, że w Stanach Zjednoczonych książka została nominowana do prestiżowej nagrody Boardman & Tasker Award, przegrała jednak z biografią Wojtka Kurtyki, wydaną w Polsce pod tytułem „Kurtyka. Sztuka wolności”. Patronat nad tą publikacją objął niniejszy blog, więc niedługo możecie spodziewać się jej recenzji.

Z mroźnych szczytów Himalajów przenosimy się na rozgrzany kolarski asfalt. Tego samego 3 kwietnia ukaże się bowiem pierwsza od dłuższego czasu autobiografia współczesnego kolarza. Wszyscy doskonale pamiętają książki Lance’a Armstronga, Jana Ulricha, Tylera Hamiltona czy Czesława Langa. Od premiery wspomnień dyrektora Tour de Pologne minęło jednak dwa i pół roku, a na rynku oprócz pozycji o Giro d’Italia i Tour de France nie było kolejnej biografii dla fanów dwóch kołek. Teraz się to zmieni, a Peter Sagan wydaje się idealnym kandydatem na autora ciekawych wspomnień. Pomimo tego, że nie ma na koncie wielu sukcesów w wielkich wyścigach, to jednak trzykrotne mistrzostwo świata jest bardzo wymowne, a fakt, iż jest jedną z najbarwniejszych postaci w peletonie, z pewnością zachęci wielu kibiców do sięgnięcia po książkę zatytułowaną „Mój świat”. Słowak ma w niej zdradzić „sekrety największych wyścigów”,  „całą prawdę o tym, co dzieje się w peletonie” czy „okoliczności zwycięstw w mistrzostwach świata UCI, historię wieloletniej rywalizacji z Michałem Kwiatkowskim oraz szczegóły kontrowersyjnej dyskwalifikacji podczas Tour de France 2017”. Zapowiada się ciekawie, tym bardziej, że książkę polecają Adam Probosz, Krzysztof Wyrzykowski i Tomasz Jaroński. Autobiografia Sagana liczy 320 stron, a na jej okładce widnieje cena 39,99 zł. W przedsprzedaży na LaBotiga.pl można ją nabyć za niecałe 27 zł lub w pakietach z kolarskimi gadżetami i innymi książkami. Tłumaczeniem publikacji zajął się Bartosz Sałbut, a za jej wydanie odpowiada Wydawnictwo SQN.