Erhard Loretan. Ten trzeci

Wszyscy wiedzą, kim byli dwaj pierwsi ludzie, którzy zdobyli Koronę Himalajów i Karakorum – wszystkie czternaście ośmiotysięczników na Ziemi. Postaci Reinholda Messnera i Jerzego Kukuczki nikomu przedstawiać nie trzeba. Mało kto pamięta jednak o tym, kto jako następny dokonał tego wyjątkowego wyczynu. Warto więc sięgnąć po „Ryczące ośmiotysięczniki”, by poznać ciekawą historię Erharda Loretana.

Nie tylko fakt, że Szwajcar „dopiero” jako trzeci człowiek zdobył wszystkie czternaście ośmiotysięczników wpływa na to, że jego postać jest mało znana przeciętnym zjadaczom chleba. Loretan nigdy nie należał do ludzi brylujących w mediach, a jego osiągnięcia w Himalajach były mało znane aż do 1995 roku. To właśnie wtedy, mając już wiele górskich sukcesów na koncie, wyruszył na podbój ostatniego niezdobytego przez siebie szczytu: Kanczendzongi. Szczególne zainteresowanie mediów całego świata tamtą wyprawą miało jedną przyczynę – rywalizację. W tym samym czasie tę samą górę próbował zdobyć Francuz Benoit Chamoux, również mogący pochwalić się trzynastoma szczytami o wysokości ponad osiem tysięcy metrów. Jak opisuje w książce Loretan, wyścig o Koronę Himalajów i Karakorum nigdy go nie interesował, ale wtedy dał się wciągnąć w grę i faktycznie chciał wyprzedzić drugiego himalaistę. Udało mu się to, ale cała historia miała swój dramatyczny finał – Chamoux zawrócił 50 metrów przed szczytem i nie zdołał wrócić do bazy. Zginął, bo – jak twierdzi Szwajcar – był poddany presji mediów i rodaków (Radio France transmitowało ekspedycję na żywo) i nie posłuchał własnego ciała. Rozdział poświęcony tamtej wyprawie wieńczy „Ryczące ośmiotysięczniki”, a dokładnie część książki, w której udział miał główny bohater (później jest jeszcze rozdział poświęcony jego śmierci, dopisany przez dziennikarza Jeana Ammanna, będącego współautorem). Te końcowe, niezwykle ciekawe fragmenty książki po raz kolejny potwierdzają smutną prawdę dotyczącą himalaizmu, a w zasadzie ludzkości – zyskuje on ogromną popularność w momentach wielkich tragedii. Najlepszy tego dowód mieliśmy w ubiegłym roku, kiedy zginął Tomasz Mackiewicz. W dużej mierze jego śmierć wpłynęła na tak ogromne zainteresowanie Polaków wyprawą na K2. „Ryczące ośmiotysięczniki” zdaję się potwierdzać tę zasadę.

Nie tylko Himalaje

Zanim jednak autorzy przechodzą do najsłynniejszej medialnie wyprawy Loretana, serwują czytelnikom chronologiczny zapis drogi Szwajcara do wielkich wyczynów w górach wysokich. Poznajemy jego początki i pierwszy szczyt, który zdobył jako 11-latek, oszukując matkę (przekazał jej, że idzie na grzybobranie). Później przeczytać możemy o tym, jak zainteresowanie górami przerodziło się w pasję, objawiającą się m.in. ukończeniem kursu na przewodnika górskiego. Następnie autorzy przechodzą do wyczynów większego kalibru – ekspedycji w Andy z 1980 roku, a dwa lata później mamy już pierwszy ośmiotysięcznik Loretana: Nangę Parbat. W książce opisane zostały jednak nie tylko próby zdobycia szczytów zaliczanych do Korony Himalajów i Karakorum. Himalaista sporo miejsca poświęca innym ze swoich wyczynów: zdobyciu 30 czterotysięczników w ciągu 19 dni, łańcuchówkę obejmującą 13 ścian północnych Oberlandu Berneńskiego czy dotarcie na szczyt Mount Epperly na Antarktydzie jako pierwszy człowiek na świecie. Co ciekawe to nie w Himalajach Loretana spotykają najgroźniejsze sytuacje. Atakując północną ścianę Monch (szwajcarski szczyt liczący 4107 m n.p.m.) uszkadza dwa kręgi, a urazu dwóch kolejnych doznaje niedługo potem, skacząc z paralotnią. W Himalajach wspinacz traci jednak znajomych, jak chociażby Pierre’a-Alaina Steinera na Czo Oju, który ginie na jego oczach. Wspomnienia dotyczące tamtej wyprawy Szwajcar opisuje krótko: trauma. Jego kolega przeżył długi upadek, ale umierał długo, gdyż nie było szans na żadną pomoc. Właśnie ta bezradność, doskonale opisana w książce, pokazuje, z jakim trudnymi sytuacjami spotykają się w górach himalaiści.

Kwietniowe premiery (cz. 1)

Kwiecień-plecień mówią. No to poprzeplatał nam ten miesiąc trochę zimy („Erhard Loretan. Ryczące ośmiotysięczniki”), trochę lata („Peter Sagan. Mój świat”). Między tym wszystkim jest jeszcze wspominkowa książka o Januszu Kuligu, a więc na różnorodność sportowych nowości fani narzekać nie mogą. A to wszystko w pierwszej części miesiąca. Strach myśleć, co będzie w drugiej!

Zaczynamy jednak od tego, co najbliżej, czyli książek z datą premiery 3 kwietnia. Pierwsza z nich to kolejna górska propozycja Wydawnictwa Agora. Częstotliwość, z jaką ta firma wypuszcza kolejne himalajskie publikacje, jest godna podziwu! W sierpniu mieliśmy biografię Elizabeth Hawley, w listopadzie pozycję „Polskie Himalaje”, w styczniu tego roku wspomnienie o Tomaszu Mackiewiczu, a w kwietniu przyszedł czas na Erharda Loretana. „Ryczące ośmiotysięczniki” to autobiografia szwajcarskiego wspinacza, którą ten napisał w 1996 roku, zaraz po swoim największym wyczynie – zdobyciu czternastu ośmiotysięczników jako trzeci człowiek na świecie po Reinholdzie Messnerze i Jerzym Kukuczce. Wydanie, które ukaże się w Polsce, zostało oczywiście zaktualizowane o to, co w życiu Loretana działo się później, aż do 2011 roku, kiedy to tragiczny wypadek podczas wspinaczki z partnerką pozbawił go życia. O uzupełnienie zadbał współautor Jean Ammann, dziennikarz „La Liberté”, który najpierw spisał wspomnienia Szwajcara, a po jego śmierci uzupełnił autobiografię. W książce przeczytać będzie można nie tylko o tym, jak Loretan zdobył 14 ośmiotysięczników, ale też dowiedzieć się więcej o śmierci jego 7-miesięcznego syna. „Ryczące ośmiotysięczniki” zapowiadają się jako pozycja o heroicznej walce z górami i gorzkim życiu, które nierzadko przynosi wielkie tragedie. Całość liczy 256 stron i kosztuje 39,99 zł. Taka cena widnieje przynajmniej na okładce publikacji przetłumaczonej przez Marię Zawadzką-Strączek. W przedsprzedaży na LaBotiga.pl możecie ją kupić już za 28 zł. Na zakończenie warto dodać, że w Stanach Zjednoczonych książka została nominowana do prestiżowej nagrody Boardman & Tasker Award, przegrała jednak z biografią Wojtka Kurtyki, wydaną w Polsce pod tytułem „Kurtyka. Sztuka wolności”. Patronat nad tą publikacją objął niniejszy blog, więc niedługo możecie spodziewać się jej recenzji.

Z mroźnych szczytów Himalajów przenosimy się na rozgrzany kolarski asfalt. Tego samego 3 kwietnia ukaże się bowiem pierwsza od dłuższego czasu autobiografia współczesnego kolarza. Wszyscy doskonale pamiętają książki Lance’a Armstronga, Jana Ulricha, Tylera Hamiltona czy Czesława Langa. Od premiery wspomnień dyrektora Tour de Pologne minęło jednak dwa i pół roku, a na rynku oprócz pozycji o Giro d’Italia i Tour de France nie było kolejnej biografii dla fanów dwóch kołek. Teraz się to zmieni, a Peter Sagan wydaje się idealnym kandydatem na autora ciekawych wspomnień. Pomimo tego, że nie ma na koncie wielu sukcesów w wielkich wyścigach, to jednak trzykrotne mistrzostwo świata jest bardzo wymowne, a fakt, iż jest jedną z najbarwniejszych postaci w peletonie, z pewnością zachęci wielu kibiców do sięgnięcia po książkę zatytułowaną „Mój świat”. Słowak ma w niej zdradzić „sekrety największych wyścigów”,  „całą prawdę o tym, co dzieje się w peletonie” czy „okoliczności zwycięstw w mistrzostwach świata UCI, historię wieloletniej rywalizacji z Michałem Kwiatkowskim oraz szczegóły kontrowersyjnej dyskwalifikacji podczas Tour de France 2017”. Zapowiada się ciekawie, tym bardziej, że książkę polecają Adam Probosz, Krzysztof Wyrzykowski i Tomasz Jaroński. Autobiografia Sagana liczy 320 stron, a na jej okładce widnieje cena 39,99 zł. W przedsprzedaży na LaBotiga.pl można ją nabyć za niecałe 27 zł lub w pakietach z kolarskimi gadżetami i innymi książkami. Tłumaczeniem publikacji zajął się Bartosz Sałbut, a za jej wydanie odpowiada Wydawnictwo SQN.

Marcowe premiery (cz. 2)

Druga część tego miesiąca nie przyniesie wielu premier. Nie oznacza to jednak, że nie będzie o czym czytać. Wręcz przeciwnie, bo wydawnictwa zadbały o różnorodność. I nie mam tutaj na myśli wyłącznie dyscyplin sportowych, ale przede wszystkim różne grupy odbiorców – od najmłodszych do najstarszych.

Na początek o książce dla dzieci. Którejś już z kolei, bo Wydawnictwo Polarny Lis piórem dziennikarza „Przeglądu Sportowego” Łukasza Olkowicza kontynuuje swoją serię o różnych sportach. W tym miesiącu, a konkretnie 25 marca, do sprzedaży trafi tom poświęcony sportom walki. Przypomnę tylko, że wcześniej najmłodsi mogli poczytać o sportach zespołowych („Na boisku”) oraz zimowych („Na śniegu”). Teraz przyszedł czas na tom „Na ringu”, czyli opowieść o boksie, judo, ale też szermierce (choć to mocno naciągany sport w tym tytule) i innych dyscyplinach. W opisie czytamy: „Autor w swojej książce wyjaśnia zasady pięciu różnych dyscyplin: judo, zapasów, boksu, taekwondo i szermierki. Objaśnia również, jak wyglądają treningi, jakie trzeba mieć predyspozycje, aby uprawiać daną dyscyplinę, oraz jaki sprzęt jest potrzebny początkującym i zaawansowanym zawodnikom. Na ringu to także skarbnica wiedzy o współczesnych i dawnych mistrzach zmagających się na olimpijskich ringach, matach i planszach. Z książki dowiemy się np., jak zaczął trenować judo Paweł Nastula i kim był Papa Stamm, a także poznamy filmową historię życia Jerzego Pawłowskiego”. Książka będzie liczyć niewiele, bo tylko 68 stron, ale za to będzie zawierać wiele ilustracji, za które odpowiadają graficy ze studia Zespół Wespół. Okładkowa cena publikacji to 36,90 zł, ale w przedsprzedaży możecie ją kupić już za nieco ponad 23 zł.

„Panthers Wrocław. Amerykański sen o potędze”. Pierwsza książka o futbolu amerykańskim w Polsce!

Wydawać się może, że rynek książek sportowych w Polsce rozwinął się tak mocno, iż kibice mogli już przeczytać o niemal każdej dyscyplinie, nawet niszowych snookerze czy badmintonie. Nic bardziej mylnego! Dopiero 13 marca ukaże się pierwsza w naszym kraju pozycja poświęcona futbolowi amerykańskiemu. Jej autor, Piotr Bera, postanowił opisać dzieje klubu Panthers Wrocław. Ale nie tylko.

Historia klubu ze stolicy Dolnego Śląska nie jest zbyt długa, gdyż założono go w 2013 roku w wyniku fuzji Devils Wrocław i Giants Wrocław. Na pierwsze sukcesy nie trzeba było długo czekać: w 2014 roku drużyna zadebiutowała w najwyższej klasie rozgrywkowej w naszym kraju, by dwa lata później wygrać międzynarodowe europejskie rozgrywki Ligi Mistrzów IFAF Europe. Między innymi o tym Piotr Bera opowie w swojej debiutanckiej książce: „Futbol amerykański na stałe wpisał się w sportowy krajobraz Wrocławia. Na każdy mecz Panthers Wrocław przychodzi nawet kilka tysięcy kibiców, a wyremontowany Stadion Olimpijski, ze sztuczną murawą dedykowaną futbolistom, należy do najlepszych obiektów w Europie. Pod względem organizacyjnym i sportowym Panthers to wzór dla wielu klubów na Starym Kontynencie. Wrocławski klub to nie tylko wielokrotni medaliści mistrzostw Polski, ale przede wszystkim zwycięzcy futbolowej Ligi Mistrzów. Żaden inny zespół z Dolnego Śląska nie może się poszczycić równie wielkim osiągnięciem. Panthers Wrocław to marka rozpoznawalna w blisko 60 krajach z całego świata, gdzie uprawia się futbol amerykański”, przeczytać można w zapowiedzi publikacji.

Marcowe premiery (cz. 1)

W tym miesiącu czytelnicy książek sportowych będą musieli uzbroić się w cierpliwość. Pierwsze nowości trafią bowiem do sprzedaży dopiero w połowie marca. Będzie coś dla fanów futbolu, ale też sympatyków dobrych biografii wielkich sportowców.

Zaczynamy od książki, którą zainteresują się fani angielskiej piłki. Po wydanej w zeszłym roku przez Wydawnictwo Arena książce „LFC125: Historia alternatywna”, przyszedł czas na kolejną pozycję o The Reds. Jej tytuł to „Anatomia Liverpoolu. Historia w dziesięciu meczach”, a zdecydowało się wypuścić ją na rynek Wydawnictwo SQN. Autorem publikacji jest słynny brytyjski dziennikarz Jonathan Wilson. Dotychczas w Polsce ukazały się jego dwie książki: „Odwrócona piramida. Historia taktyki piłkarskiej” oraz „Aniołowie o brudnych twarzach. Piłkarska historia Argentyny”. To ciekawe, że dopiero trzecie dzieło tego autora będzie typowo brytyjskim tytułem (Wilson ma ich na koncie zdecydowanie więcej). Tytuł publikacji mówi o niej właściwie wszystko – to opis dziejów klubu z miasta Beatlesów przedstawiony w formie 10 najważniejszych spotkań w historii. Okładka nie pozostawia wątpliwości, że jednym z ważniejszych rozdziałów jest słynny finał Ligi Mistrzów z 2005 roku, kiedy to Liverpool odmienił losy rywalizacji z AC Milan, zdobywając puchar mimo utraty trzech bramek już w pierwszej połowie. O czym jeszcze traktować będzie książka? „25 maja 2005 roku to zdecydowanie najszczęśliwszy dzień kibiców Liverpoolu w ostatnich latach. Nie można jednak zapomnieć o wcześniejszych dokonaniach drużyny z Anfield Road, począwszy od dawno zapomnianych już triumfów Toma Watsona, który objął klub w 1896 roku, przez zwycięstwo z Borussią Mönchengladbach w 1977 i Romą w 1984 roku, aż do wspomnianego wcześniej „cudu w Stambule”. Finał Ligi Mistrzów z 2018 roku można traktować jako zapowiedź powrotu do elity, a początek sezonu 2018/19 jako obietnicę nadejścia lepszych czasów dla wszystkich osób czujących więź z klubem”, przeczytać można w zapowiedzi. Z pewnością będzie ciekawie, bo o wysokim poziomie dzieł tego autora nie trzeba przekonywać wprawnych czytelników literatury sportowej. Mimo tego wydawcy dodają w opisie: „Szczegółowa analiza tych spotkań, w połączeniu z zarysowanym tłem akcji, daje nam całościowy obraz historii klubu z czerwonej części Merseyside. Historii, którą warto poznać”. Kto chce zanurzyć się w dziejach drużyny z Anfield Road, musi liczyć się z wydatkiem 42,99 zł, bo taka jest okładkowa cena liczącej 416 stron książki. Jej przedsprzedaż wystartuje na dniach, do księgarni natomiast publikacja trafi 20 marca.

„Szmata”, czyli jak Tomasz Łapiński został pisarzem

Nastały czasy, kiedy coraz więcej piłkarzy chwyta za pióro. Książka sportowca nie jest niczym szokującym, nawet jeśli czytelnik ma świadomość, że rola głównego bohatera ograniczała się wyłącznie do opowiedzenia swojej historii, którą spisał za niego ghostwriter (najczęściej dziennikarz). W tym wszystkim Tomasz Łapiński z powieścią „Szmata” jawi się jako chluby wyjątek od reguły. Nie dość, że stworzył coś od początku do końca sam, to jeszcze zrobił to w taki sposób, że da się to czytać. Ba, zaryzykuję nawet stwierdzenie, że eks-zawodnik zawstydził niejednego pisarza. A to już duży wyczyn!

Po „Szmacie” spodziewałem się kolejnego piłkarskiego kryminału. Choć nie jest to najpopularniejszy gatunek literatury sportowej, w ostatnich latach ukazało się sporo książek tego typu, żeby wymienić tylko „Sam na sam ze śmiercią” Nikodema Pałasza, „Okrągły przekręt” Maurycego Nowakowskiego czy najbardziej znaną w tym gronie pozycję „Gracz” Przemysława Rudzkiego. Dzieło Tomasza Łapińskiego jest jednak inne i to pierwsze pozytywne zaskoczenie. Autor nie poszedł utartym szlakiem, tylko obrał własną drogę, tworząc historię zupełnie odmienną od schematu: zabójstwo – śledztwo – rozwiązanie zagadki. W „Szmacie” brak trupów i postaci policjanta/detektywa, będącej głównym bohaterem akcji. Jest za to ciekawie zbudowany świat, dobrze poprowadzona fabuła, idealnie oddany klimat piłkarskiej szatni i brudnej rzeczywistości polskiego futbolu przełomu wieków (akcja dzieje się w 2002 roku). Książka rozkręca się ze strony na stronę, im dalej w głąb, tym staje się ciekawsza, a niebanalny finał jest znakomitą puentą całego dzieło. To wszystko wystawia „Szmacie” bardzo pozytywną recenzję.

Nie daj się zeszmacić

Głównym bohaterem „Szmaty” jest obrońca Roman Dzwonecki, nieco wiekowy już kapitan stołecznego klubu Centrum, który powoli zmierza do zakończenia kariery. Wyróżnia się na tle pozostałych bohaterów rozwagą, uczciwością i twardym stąpaniem po ziemi, można powiedzieć, że nie pasuje do towarzystwa, które poznajemy na początkowych kartkach książki. W pierwszej części Łapiński opisuje bowiem świat piłki nożnej od środka: zaznajamia czytelnika z typowymi piłkarzami, którzy grają w klubie z głównym bohaterem. Mamy więc zawodnika, który lubi zaglądać do kieliszka i przychodzi na treningi na bani, jest nałogowy hazardzista, babiarz myślący tylko o seksie, facet, który ciągle przeklina, zastraszający wszystkich bramkarz, wrzeszczący trener i kilka innych typów osobowości. Przez prezentację drużyny Centrum Łapiński stara się pokazać czytelnikowi przeciętną piłkarską szatnię, stara się przekazać, jak ona wygląda od środka, jak funkcjonuje i z jakimi problemami się boryka (opóźnienia w wypłatach, niesłowny prezes, niedorzeczni kibice). To z pewnością ciekawe wprowadzenie do lektury dla osób, które nie interesują się futbolem, ale dla prawdziwych fanów, którzy mają za sobą kilka mocnych piłkarskich autobiografii, nie ma w tym nic nadzwyczajnego. Pierwsza część powieści długo nie zapowiadała tak dobrej pozycji, jaką okazała się „Szmata”, ale kiedy nagle główny bohater staje przed pokusą łatwego zarobienia dużych pieniędzy, akcja zdecydowanie przyspiesza, a książka wciąga z każdą kolejną stroną.

Lutowe premiery (cz. 2)

Dawno nie było tak udanego początku roku dla fanów sportu. W lutym nastąpił prawdziwy wysyp ciekawych książkowych propozycji nie tylko dla kibiców piłkarskich, ale też osób interesujących się motoryzacją. W drugiej części miesiąca będzie nie mniej obficie niż w pierwszej, dlatego warto przyjrzeć się pozycjom, które właśnie wtedy trafią na księgarskie półki.

Na początek jednak o książce, o której istnieniu dowiedziałem się całkiem niedawno. „Wielka księga piłkarska. 70 lat dumnej historii” to tytuł monumentalnego dzieła stworzonego przez kibiców Śląska Wrocław. Jak łatwo się domyślić, poświęcone zostało ono piłkarskiej sekcji klubu ze stolicy województwa dolnośląskiego, choć dziwi trochę fakt, że pozycja ukazała się dopiero 8 lutego tego roku. Śląsk 70. rocznicę obchodził bowiem… w 2017 roku i na tej dacie (a w zasadzie końcu sezonu 2017/18) kończy się publikacja. Abstrahując jednak od tego rocznicowego zamieszania, należy podkreślić, że przynajmniej jeśli idzie o wydanie, twórcy albumu absolutnie nie mają się czego wstydzić! 700 stron, najwyższej jakości papier, twarda oprawa, duży format – księga prezentuje się naprawdę imponująco. Na stronie Stowarzyszenia Kibiców Śląska Wrocław, które odpowiada za wydanie tej publikacji, można znaleźć takie zdania na temat jej zawartości: „Poza opisem dziejów Śląska w Wielkiej Księdze znajdziemy historię herbu naszego klubu. Patrząc na zdjęcia i wizualizacje dopiero mamy świadomość, jak często zmieniał się herb Śląska. W książce znajdziemy również dział statystyk dotyczących całego okresu 70-lecia klubu. W jednym miejscu otrzymamy informacje o zawodnikach Śląska, którzy rozegrali najwięcej spotkań  dla klubu czy strzelali dla niego najwięcej bramek. Dodatkowo w księdze znajduje się dział dotyczący wszystkich wydarzeń związanych z obchodami 70-lecia Śląska, zarówno tych klubowych jak i kibicowskich”. Oczywiście imponujące wydanie zazwyczaj wiąże się z wyższą ceną i nie inaczej jest w przypadku „Wielkiej księgi piłkarskiej”. Trzeba zapłacić za nią bowiem 150 zł i na razie w Internecie nie ma tańszych ofert. Jedynie w Księgarni Kibica Sendsport dzięki kodowi rabatowemu ‘ksiazkisportowe’ możecie liczyć na 10% rabatu, co daje już całkiem solidną zniżkę i końcową cenę 135 zł. Warto zastanowić się na zakupem, bo dla osób zbierających klubowe monografie piłkarskie, to na pewno kolejna perełka do kolekcji.

Lutowe premiery (cz. 1)

To chyba pierwszy od wielu, wielu lat miesiąc, w którym inna dyscyplina niż piłka nożna zdominuje rynek książek sportowych. W lutym powody do zadowolenia będą mieli przede wszystkim fani Formuły 1, bo do sprzedaży w najbliższych dniach trafią aż cztery nowe pozycje o królowej motorsportu! Większość z nich trafi na półki w księgarniach pod koniec miesiąca, więc szerzej przedstawię je wkrótce. Dziś o czterech publikacjach, które ukażą się w tym miesiącu jako pierwsze.

Najciekawsza z nich to na pewno nowa książka Ulego Hessego „Borussia Dortmund. Siła Żółtej Ściany”. Niemal dokładnie przed rokiem ukazała się w Polsce druga po pozycji „Tor!” publikacja niemieckiego dziennikarza. „Bayern. Globalny superklub” zebrała bardzo dobre recenzje, więc nic dziwnego, że Wydawnictwo SQN postanowiło pójść za ciosem, kontynuując swoją serię o europejskich klubach piłkarskich. Przypomnijmy, krakowska firma wydała dotychczas całościowe książki o FC Barcelonie, Realu Madryt, Juventusie, Manchesterze United i właśnie Bawarczykach. Teraz przyszedł czas na BVB, czyli drużynę, która w sercach Polaków ma miejsce szczególne. W końcu to ten klub dostarczał nam w ostatnich latach mnóstwa emocji za sprawą grających tam rodaków: Ebiego Smolarka, Kuby Błaszczykowskiego, Łukasza Piszczka i Roberta Lewandowskiego. Nie tylko to świadczy jednak o jego wyjątkowości nad Wisłą. Borussia jest takim klubem, który niemal każdy lubi – głównie ze względu na widowiskowy styl gry. Także o tym traktować będzie książka niemieckiego dziennikarza, którą ten, co ciekawe, przygotował na brytyjski rynek. Na potrzeby polskiego wydania autor uzupełnił swoje dzieło o biało-czerwone wątki, ale w znacznej części opisuje po prostu historię klubu: „Fani z całego świata co dwa tygodnie spotykają się w Dortmundzie, zapominając o lokalnych klubach, by doświadczyć atmosfery Signal Iduna Park, kibicując bezpośrednio z Żółtej Ściany. Jak to możliwe, że klub, który nie wygrał żadnego europejskiego trofeum od ponad dwudziestu lat, tak całkowicie pochłania ludzkie umysły?”. Ten fenomen Hesse stara się wyjaśnić na 356 stronach, za nabycie których trzeba zapłacić 44,99 zł. Taka cena widnieje na okładce publikacji, bo w księgarni LaBotiga.pl zapłacicie za nią 37 zł. W tej kwocie otrzymacie egzemplarz z imionami, nazwiskami oraz miejscowościami zamieszkania ponad 1200 fanów BVB z całej Polski, którzy w styczniu dokonywali zapisów na okładkę Tym razem SQN postanowił wprowadzić pewną innowację, bo oprócz nazwisk, do książki trafiły też zdjęcia fanów. Zamawiając tę pozycję w oficjalnym sklepie wydawcy, macie możliwość wygrania gadżetów związanych z klubem na tej stronie. O tym, że warto zaopatrzyć się w swój egzemplarz, przekonuje m.in. dziennikarz Eleven Sports Tomasz Urban, pisząc: „Wciąga i uzależnia, ale nie mogło być inaczej, skoro tak znakomity autor pisze o tak fantastycznym klubie”. Czy może być lepsza rekomendacja? Premiera „Borussii Dortmund” już 20 lutego.

"Czapkins". Jaki naprawdę był Tomasz Mackiewicz?

Nie jest łatwo stworzyć biografię człowieka o tak złożonej osobowości. Uczynić to kilka miesięcy po jego tragicznej śmierci – jeszcze trudniej. Dominik Szczepański podjął się tego wyzwania i stworzył znakomitą i wielowątkową książkę o Tomaszu Mackiewiczu. „Czapkins” to jedna z najlepszych himalajskich pozycji ostatnich miesięcy, ale powinna zainteresować także tych, którzy gustują w życiorysach ludzi nietuzinkowych.

Niewiele ryzykuję, stawiając tezę, że nie będzie już lepszej książki o Tomaszu Mackiewiczu. Dlaczego? Dlatego że autor nie tylko doskonale orientuje się w himalajskiej tematyce i, mówiąc kolokwialnie, „czuje klimat” (dowodem tego kapitalna autobiografia Adama Bieleckiego „Spod zamarzniętych powiek”, której był współautorem), ale także poznał głównego bohatera blisko pięć lat przed jego ostatnią wyprawą. To ogromna zaleta, bo Dominik Szczepański wielokrotnie rozmawiał z Mackiewiczem, poznał jego charakter, co znacznie ułatwiło mu przybliżenie jego postaci czytelnikom. W dodatku najnowsza publikacja Wydawnictwa Agora to pozycja napisana we współpracy z drugą żoną „Czapkinsa”, Anną Solską-Mackewicz. Jej wkład w książkę jest nieoceniony – na jej potrzeby udostępniła prywatną (miejscami bardzo intymną) korespondencję z mężem, zapis rozmowy na WhatsAppie z ludźmi organizującymi akcję ratunkową na Nanga Parbat, który pozwolił wiernie odwzorować jej szczegóły, a nawet pierwsze 836 słów wspomnień, które Mackiewicz miał wkrótce spisać. Oprócz tych unikatowych materiałów w biografii znalazły się wypowiedzi rodziny Tomka, towarzyszy jego wypraw, ludzi, z którymi pracował w Irlandii, współpacjentów Monaru, a nawet mieszkańców pakistańskiej doliny Diamir, gdzie wszyscy uwielbiali prostego himalaistę z Polski. Szczepański wykonał tytaniczną pracę, w poszukiwaniu źródeł udając się nawet w Himalaje, ale dzięki temu jego książka jest żywą, reporterską opowieścią o życiu i marzeniu nietuzinkowej postaci. Marzeniu, które z czasem przerodziło się w obsesję.

Wzloty i upadki

Tomasz Mackiewicz urodził się w Działoszynie pod Częstochową. Rodzice byli mocno zajęci pracą, więc jego i siostrę Agnieszkę wychowywali w zasadzie dziadkowie. Rodzeństwo niemal cały wolny czas spędzało na świeżym powietrzu. To wtedy Tomek „złapał” kontakt z naturą. Już do końca swoich dni zawsze będzie preferował życie na wsi, blisko przyrody. Kiedy w latach 80. jego rodzice przenieśli się do Częstochowy, życie młodego chłopaka zostało wywrócone do góry nogami. Nie potrafił się dostosować do warunków panujących w mieście, ludzi, którzy tam mieszkali. Tak popadł w złe towarzystwo, kłopoty, które zakończyły się pobytem w Monarze. Gdyby nie to, świat być może w ogóle nie usłyszałbym o Mackiewiczu. Gdy był już mocno uzależniony, upadł na samo dno, uratowała go jego siostra. To właśnie ona wraz z ojcem Witoldem opowiadają o pierwszych latach życia Tomka. Szczepański wykazuje się tutaj znakomitym wyczuciem, wybierając z ich wypowiedzi wiele znakomitych anegdot i kreśląc obraz Polski lat 80. i 90. Potem czytelnik poznaje szczegóły pobytu Mackiewicza w Monarze, o którym opowiada jego kompan Witek. To właśnie jego siostrę Joannę, już po zakończeniu terapii, poznaje główny bohater. Wkrótce zostaje ona jego żoną. Ale zanim to nastąpi, w książce przeczytać można o pierwszej szalonej wyprawie Tomka. Postanawia on wyjechać do Indii, gdzie przemierza kraj (dwa tysiące kilometrów do Bangladeszu!) na rowerze. Mimo że ta przygoda znana jest tylko z opowiadań Mackiewicza, które ten snuje wśród znajomych po powrocie, Szczepańskiemu udaje się także tutaj opisać kilka smakowitych anegdot. Chociażby te, gdy Tomek spotkał stado małp, irańskich żołnierzy homoseksualistów lub o mało nie został zjedzony przez tygrysa ludojada.

Wydało się: Władysław Dejewski „Nasz Bronek. Rzecz o Bronisławie Malinowskim” (1998)

31 lipca 1980 roku został mistrzem olimpijskim, uzyskując w finale biegu na trzy kilometry z przeszkodami czas 8.09,7 min. Rok później – 27 września 1981 roku – zginął w wypadku samochodowym na moście wiślanym w Grudziądzu, zderzając się z ciężarówką. Tragiczną historię Bronisława Malinowskiego opisuje w książce „Nasz Bronek” Władysław Dejewski.

Pozycja ukazała się w 1998 roku, a jej wydawcą jest P.H. „JU-WO” Sp. z o.o. Autor to kolega Malinowskiego z klubu GKS „Olimpia”, a także były wiceprezydent Grudziądza. Na tylnej stronie okładki napisał, kim dla niego był bohater książki. Te kilka słów idealnie oddaje charakter wydawnictwa, które ma formę wspomnienia wspaniałego sportowca i człowieka. Dejewski pisze:

"Kim był dla mnie Bronek?

Wówczas - o rok starszym kolegą klubowym.

Później - niedoścignionym wzorem cnót i osiągnięć sportowych. Obecnie - osobliwym wspomnieniem, doprowadzającym do wściekłości, że to już tylko wspomnienie.

Zawsze - grudziądzaninem."