„Złote” czy „zapomniane”? Dziewczyny Herkta, o których trzeba pamiętać

Mimo że był to największy sukces w historii polskiej koszykówki, kibice nie mogli zobaczyć triumfu reprezentacji w telewizji. Ówczesna ignorancja mediów ma w sobie coś symptomatycznego, bo o mistrzostwie Europy zdobytym przez Polki w Katowicach w 1999 roku wspomina się dziś rzadko. Bardzo dobrze więc, że Marek Cegliński w 20. rocznicę zdobycia złotego medalu postanowił odświeżyć pamięć o „Złotych dziewczynach”. Zasłużyły na taką właśnie książkę.

Są autorzy-koniunkturaliści, którzy wykorzystują falę sportowych sukcesów, pisząc o wielkich triumfatorach. Są też tacy, którzy podejmują tematy ważne lub upamiętniają drużyny oraz sportowców zasługujących na zachowanie w pamięci kibica. Marek Cegliński zdecydowanie zalicza się do tego drugiego grona. Najpierw byli „Srebrni chłopcy Zagórskiego”, w której to książce dziennikarz wraz z synem Łukaszem opisywał wicemistrzowską drużynę Witolda Zagórskiego z europejskiego czempionatu w 1963 roku. Ta znakomita reporterska pozycja ukazała się w 2013 roku i dla mnie do dziś pozostaje jedną z najbardziej niedocenionych książek sportowych ostatnich lat. Później był temat równie ciekawy, choć chyba jeszcze bardziej niszowy – historia sekcji koszykarskiej Legii Warszawa zatytułowana „Zieloni kanonierzy”. Ponownie współautorem był Łukasz Cegliński, a swoje trzy grosze dołożył również były zawodnik Wojskowych, Dariusz Pawłowski. Teraz Marek Cegliński wreszcie zadebiutował jako solista. W „Złotych dziewczynach” przybliża sylwetki koszykarek, które w 1999 roku dosyć niespodziewanie sięgnęły po mistrzostwo Europy. Być może książce brakuje nieco błysku, jaki charakteryzował dwie poprzednie pozycje, ale ponownie jest to kawał znakomitej lektury, która powinna stać się pozycją obowiązkową każdego kibica. Nie tylko tego, który interesuje się koszykówką.

Małgorzata Dydek i spółka

Gdyby zapytać przeciętnego kibica o nazwisko jakiejś polskiej koszykarki, pewnie większość wymieniłaby jedną osobę: Małgorzatę Dydek. Nic dziwnego – to w zasadzie jedyna zawodniczka, która przebiła się do powszechnej świadomości Polaków. Po części stało się to dzięki jej grze, po części dzięki rekordowemu wzrostowi 218 cm. Zawodniczka zwana „Ptysiem” była najważniejszą członkinią złotej drużyny, czego dowodem jest również książka Ceglińskiego. Nie, autor wcale nie zaczyna opowieści od opisu sylwetki Dydek. Wręcz przeciwnie – zostawia jej życiorys na sam koniec, dodatkowy rozdział poświęcając także smutnym okolicznościom jej przedwczesnej śmierci. To, co jest zdecydowanie godne pochwalenia, to fakt, że autor wszystkim najważniejszym zawodniczkom drużyny (poza rezerwowymi) poświęca tyle samo miejsca. To duża zaleta zwłaszcza dla koszykarskich laików (takich jak ja), bo z książki dowiedzą się podstawowych rzeczy o takich sportsmenkach jak Joanna Cupryś, Krystyna Szymańska-Lara, Patrycja Czepiec czy Ilona Mądra. Przyznam szczerze – o sukcesie polskich koszykarek słyszałem, ale z tamtej ekipy znałem wyłącznie Małgorzatę Dydek. Ba, nie wiedziałem nawet, który trener poprowadził Polki do triumfu. Dzięki książce Marka Ceglińskiego poznałem wszystkie osoby tworzące ekipę „Złotych dziewczyn”. Jak zwykle w życiu to bywa – ich życiorysy zawierają wiele ciekawostek, smaczków, ale też smutnych momentów.

Majowe premiery (cz. 2)

Warszawskie Targi Książki za pasem, więc w najbliższych dniach można się spodziewać wielu sportowych premier. Będzie coś dla fanów himalaizmu, koszykówki, motorsportu, ale też historii futbolu. Będzie się działo!

Zaczynamy od książki, która ukaże się pod patronatem niniejszego bloga. Piotr Chomicki, Leszek Śledziona i Edwin Kowszewicz to trio, które doskonale kojarzą wszyscy interesujący się historią futbolu. Panowie postanowili wydać kolejną część swojej pracy, a więc „Rocznik Piłkarski 1923. Polska – Europa – Świat”, a jego premierę nakładem Wydawnictwa OLGEN zaplanowali na 15 maja. Co to za książka? „Rozpoczynamy ją od opisu losów najlepszej polskiej drużyny piłkarskiej, czyli naszej reprezentacji”, czytamy w zapowiedzi. „Podajemy nie tylko szczegóły spotkań reprezentacji, ale także fakty związane z przygotowaniami, selekcją a także pomeczowymi komentarzami i wnioskami. Historia ta jest ilustrowana bardzo bogato, przewspaniałymi fotografiami z tamtych lat. Część z nich to zupełne unikaty’, widnieje nieco dalej w zapowiedzi. Część druga to opis rozgrywek o mistrzostwo Polski, a trzecia rozgrywki międzynarodowe: od Europy po inne kontynenty. Jak zapewniają twórcy rocznika, jest to dzieło absolutnie wyjątkowe. „Znajdziemy wydawnictwo, w którym pisze się o reprezentacji Polski z 1923 roku, także jakieś o mistrzostwach w naszym kraju w tym sezonie. Na pewno są  dostępne wydawnictwa o piłce w Anglii, Belgii lub Hiszpanii obejmujące 1923 rok. Nie ma jednak, nie mamy wątpliwości, na całym świecie, książki, która zbierała by te wydarzenia w jedną całość.  Poprawka, nie było, oto jest”. Całość liczy sporo, bo aż 414 stron, ale cena też nie jest najniższa. Na okładce widnieje kwota 74,90 zł, a publikację można zamówić bezpośrednio na www.sklep.rocznikpilkarski.pl.

W tym samym dniu 15 maja ukaże się również coś dla fanów himalaizmu. W ubiegłym roku, tuż po powrocie z zimowej narodowej wyprawy na K2, Wydawnictwo Agora wypuściło na rynek książkę Denisa Urubki „Skazany na góry”. Było to wznowienie wspomnień wydanych pierwotnie w 2011 roku przez Mountain Quest. Teraz inna firma - Wydawnictwo Bezdroża - postanowiła przełożyć na język polski inną książkę Urubki „Absurd Everestu”. Niestety po raz kolejny nie będzie to publikacja o aktualnych sprawach. W książce himalaista opisuje bowiem swoją pierwszą wyprawę na ośmiotysięcznik i nawiązanie przyjacielskiej relacji z Simone Moro. „Zdobył Koronę Himalajów i Karakorum, wspiął się na dziesięć siedmiotysięczników i wytyczył nową drogę na Cho Oyu. Denis-rozdrabiaka. Cyborg-rozrabiaka. Nie mierzy tętna i nie łyka leków, nie bierze odżywek, ocieplacze uważa za niedozwolone, butle z tlenem za wykluczone. W górach nawet z jedzeniem jest na bakier: kiedy się wspina, pości. Tylko przed i po wysiłku zagryza ser i czekoladę. Uwielbia rywalizacje, tak z innymi jak i z samym sobą. Powtarza, że bycie pierwszym na szczycie to honor. Ale honorem jest też pomóc innym: w górach partnerstwo jest dla niego wszystkim. W 2001 roku sprowadził z Lhotse (8516 m npm) polską himalaistkę Annę Czerwińską, w 2018, z Nanga Parbat, Elizabeth Revol. Jak sam mówi: kocha życie i nie zamierza akceptować zwyczajności”, czytamy w zapowiedzi. Wynika z niej, że książka jest poświęcona relacji z wyprawy na Everest, ale też niesie lekcję mówiącą, że „góry uczą cenić życie”. Całość liczy 336 stron, a okładkowa cena tej pozycji to 44,90 zł. W przedsprzedaży na LaBotiga.pl można ją jednak nabyć już za nieco ponad 38 zł.