Majowe premiery (cz. 1)

Zbliżający się mundial w Rosji sprawił, że we wszystkich wydawnictwach zapanowała futbolowa gorączka. Jej efektem jest blisko 20 (!) piłkarskich premier zaplanowanych na maj. W pierwszej połowie tego miesiąca na 12 sportowych książek aż 11 będzie poświęconych najpopularniejszej grze na świecie. Czego dokładnie mogą oczekiwać kibice?

Prawdziwym piłkarskim świętem będzie 9 maja. Właśnie wtedy do księgarni trafi większość z premier zaplanowanych na pierwszą część miesiąca. Zaczynamy od długo wyczekiwanej książki byłego selekcjonera reprezentacji Polski, Jacka Gmocha. Pozycja o osobliwym tytule „Najlepszy trener na świecie” to wywiad rzeka za szkoleniowcem, który przeprowadzają „Wywiadowcy”: Arkadiusz Bartosiak i Łukasz Klinke. Panowie znani są z rozmów ze sławnymi osobami, które ukazują się m.in. na łamach magazynu „Playboy”. Taka była zresztą geneza książki. Dziennikarze przeprowadzali wywiad do wspomnianego czasopisma i tak dobrze rozmawiało im się z Jackiem Gmochem, że zdecydowali się na dłuższą formę. Dzięki temu za kilka dni fani polskiej piłki będą mogli zapoznać się z publikacją „o piłce, zawodnikach i trenerach, dawnych i obecnych, politycznych i biznesowych relacjach w sporcie, pracy trenera w Europie i w Ameryce”, jak zapowiada ją Wydawnictwo W.A.B. Na 448 stronach Gmoch ma wrócić do szybko przerwanej kariery piłkarza, wszystkich etapów swojej trenerskiej przygody czy wreszcie pokusić się o analizę współczesnego futbolu. To wszystko, jak przeczytać można w opisie, uczyni w charakterystycznym dla siebie stylu: „Jacek Gmoch potrafi mówić jak nikt inny: zajmująco, zawsze w punkt i bez ogródek. Z jego wspomnień wyłania się barwny, żywy obraz środowiska piłkarskiego, przede wszystkim polskiego i greckiego, oraz całej epoki tej dyscypliny sportu, kiedy to reprezentacja Polski należała do światowej czołówki”. Właśnie zacząłem czytać książkę i muszę przyznać, że rozpoczyna się nieszablonowo i ciekawie. Wkrótce na blogu nieco więcej o tej publikacji, a już teraz dodam tylko, że za przyjemność zapoznania się ze wspomnieniami byłego selekcjonera trzeba zapłacić 44,99 zł. Taka kwota widnieje przynajmniej na okładce, bo w przedsprzedaży dzieło trenera można nabyć nawet za niecałe 29 zł. Warto dodać, że to trzecia książka selekcjonera, a druga, która ukazuje się w Polsce. W 1978 r. wydano u nas słynną „Alchemię futbolu” (ponad 100 tys. sprzedanych egzemplarzy), a w 1985 r. w Grecji ukazała się pozycja „Sto lat u Grecji” (nigdy nie została przetłumaczona na język polski). Najnowsza z pewnością nie pobije wyniku poprzedniczki, bo rynek mocno zmienił się w ciągu 40 lat, ale dla fanów futbolu „Najlepszy trener na świecie” będzie z pewnością pozycją obowiązkową.

Podobnie jak propozycja, która na 9 maja została zaplanowana przez Wydawnictwo Agora. „Najważniejszy mecz Kremla” to reportaż dwóch dziennikarzy „Gazety Wyborczej": Romana Imielskiego (szef działu „Kraj”) oraz Radosława Leniarskiego (szef działu „Sport”), którzy odwiedzili Kreml, Sarańsk, Kazań, Soczi, Wołgograd i Kaliningrad. Podróżując po kraju mistrzostw, autorzy starali się znaleźć odpowiedź na pytanie, czy Rosja kupiła sobie piłkarskie mistrzostwa świata? Wydawcy tak zapowiadają tę publikację: „To książka o imperium, które szykuje się do ogromnego wyzwania organizacyjnego i wizerunkowego. Autorzy piszą o oligarchach futbolowych, rosyjskich kibolach i Kazaniu - sportowej stolicy Rosji. Wdzierają się do ruin Domu Sowietów w Kaliningradzie, zamyka ich milicja Republiki Mordowii, a oni niezrażeni jadą dalej zobaczyć łagry rejonu sarańskiego, gdzie siedziały dziewczyny z PussyRiots, oglądają blichtr losowania grup mistrzostw na Kremlu i centrum sportowe, w którym państwo produkowało dopingowiczów”. Widać wyraźnie, że to coś dla tych, którzy lubią związki sportu z polityką, ale również chcieliby poznać szersze tło zbliżającej się imprezy, nie skupiając się wyłącznie na jej sportowej stronie. Liczącą 344 strony książkę poleca sam Jacek Hugo-Bader, co wydaje się dobrą rekomendacją również dla tych, którzy niekoniecznie interesują się futbolem. Dla fanów piłki winna to być pozycja obowiązkowa, bo rzadko w ostatnim czasie polscy wydawcy decydują się na sportowe reportaże, jako że jest to gatunek najtrudniejszy i najbardziej kosztowny. Każde tego typu dzieło jest więc na wagę złota, dlatego tym bardziej należy rozważyć zakup „Najważniejszego meczu Kremla”. Okładkowa cena publikacji to 39,99 zł, ale w przedsprzedaży książkę można znaleźć już z ponad 30% rabatem.

Jeśli jesteśmy już w temacie brudnych kulis wielkiego futbolu, nie wypada pominąć kolejnej z premier przewidzianych na 9 maja. Właśnie wtedy na półki w księgarniach trafi „Klub miliarderów” Jamesa Montague'a, czyli pozycja o wiele mówiącym podtytule „Jak bogacze ukradli nam piłkę nożną”. Tutaj również nie zabraknie wątków rosyjskich, ale tematyka książki, która ukaże się nakładem Wydawnictwa Znak, nie koncentruje się wyłącznie wokół tegorocznego mundialu. „Piłka nożna kiedyś była sportem. Wspaniałą grą, w której wygrywał lepszy. Dziś jest piaskownicą, w której bawią się obrzydliwie bogaci oligarchowie ze Wschodu, arabscy szejkowie, naftowi potentaci, członkowie rodzin królewskich, multimiliarderzy. Przejmują najsłynniejsze kluby piłkarskie. Decydują o gigantycznych transferach największych gwiazd futbolu. Kim są nowi władcy świata sportu? Skąd się biorą ich pieniądze? Dlaczego kradną naszą piękną grę?”. Tak zapowiadają tę premierę wydawcy, zapewniając, że będzie to reportaż, w którym autor „odważa się sięgnąć głębiej niż ktokolwiek przed nim, by odkryć mroczne sekrety właścicieli najsłynniejszych klubów piłkarskich”. Warto podkreślić reportażowość publikacji – to kolejna z książek w tym stylu, a autor – brytyjski dziennikarz – ma w tej materii duże doświadczenie. Dotychczas napisał dwie inne publikacje: „When Friday Comes: Football in the War Zone” oraz „Thirty One Nil: On The Road With Football's Outsiders, a World Cup Odyssey”. Za obie był wyróżniany – najpierw tytułem Najlepszego Nowego Pisarza 2009 roku, a później mianem Piłkarskiej Książki Roku w 2015 roku (oba trofea zgarnął w plebiscycie British Sports Book Awards). Najnowsze dzieło Montague’a ukazało się w jego ojczyźnie w sierpniu ubiegłego roku, więc w Polsce pojawi się dosyć szybko. Okładkowa cena liczącej 400 stron publikacji to 44,90 zł, ale w przedsprzedaży książka jest dostępna już za niecałe 29 zł.

Skoro o piłkarskich „must readach” mowa, kolejną z pozycji tego typu jest z pewnością autobiografia Mesuta Özila "Magia w grze. Moja historia". Ta książka, która ukaże się 9 maja nakładem Wydawnictwa SQN, pozornie nie zwiastuje fascynującej lektury. Ci, którzy ją przeczytali, są nią jednak zachwyceni i właśnie dlatego wspomnienia reprezentanta Niemiec w ogóle ukazały się w Polsce. Mateusz Święcicki uznał tę pozycję jedną z najlepszych książek piłkarskich i właśnie dlatego SQN zdecydował się na nią postawić. „Usiądź w szatni obok Sergio Ramosa. Przyjmij burę od Mourinho. Usłysz w słuchawce spokojny głos Wengera. Dowiedz się, co dzieje się w tunelu tuż przed meczem z FC Barceloną. Wysłuchaj słów pocieszenia od Pirlo i poczuj się jak ktoś, kogo o koszulkę prosi sam Platini” – tak zapowiada tę premierę krakowska firma, przekonując, że „Magia w grze” jest „najbardziej sugestywną książką, jaką napisał piłkarz”. Świadczyć o tym może również fakt, że wspomnienia Özila były chętnie cytowane przez polskie media zaraz po tym, jak ukazały się w Wielkiej Brytanii. Tamtejsze media szeroko rozpisywały się o fragmencie, w którym zawodnik wspominał kłótnię z Mourinho w szatni Realu. Dosyć szybko podłapały to nasze portale, opisując tę zakulisową historię. Podobnych anegdot jest we wspomnieniach znacznie więcej. Mogę o tym zapewnić, bo przeczytałem już książkę. Znakomite recenzje zdecydowanie nie są na wyrost – Özil ciekawie pisze nie tylko o szatni Realu Madryt, ale też niemieckich klubów (Werder, Schalke), Arsenalu czy reprezentacji Niemic. To wszystko sprawia, że w stwierdzeniu z opisu publikacji: „[Özil] Pokaże ci świat wielkiego futbolu. Sprawi, że poczujesz, jakbyś sam był jego częścią”, nie ma ani krzty przesady. Pozostaje tylko polecić tę liczącą 288 stron publikację i dodać, że w przedsprzedaży na LaBotiga.pl jest ona dostępna w atrakcyjnych pakietach dla fanów Arsenalu i Realu lub solo w promocyjnej cenie 29,13 zł (okładkowa to 39,90 zł). Zamawiając wspomnienia piłkarza właśnie tam, można dodatkowo wygrać koszulkę, piłkę, pościele, plecaki czy torby w konkursach dla fanów Królewskich i Kanonierów.

Były trzy pozycje o światowym futbolu, więc teraz pora wrócić na nasze podwórko. 9 maja nakładem Wydawnictwa Czerwone i Czarne ukaże się bowiem pozycja obowiązkowa dla wszystkich, którzy chcieliby poznać kulisy reprezentacji Adama Nawałki. „Tajemnice kadry” to debiutancka książka Sebastiana Staszewskiego, do niedawna dziennikarza Polsatu Sport, który od jakiegoś czasu pisze już dla Sport.pl. Reporter był oddelegowany do opisywania najważniejszej drużyny narodowej i z pewnością ma wiedzę o zakulisowych faktach związanych z zawodnikami, sztabem czy trenerem. Niedawno Staszewski zacytował zresztą na swoim Twitterze smakowitą anegdotkę o tym, jak Wojciech Szczęsny postanowił namówić na wspólnego papierosa… prezydenta Andrzeja Dudę! Jeśli w książce będzie więcej takich historii, z pewnością będzie ona godna uwagi, bo dotychczas jedyną pozycją traktującą w pełni o tym, co działo się w kadrze za czasów aktualnego selekcjonera, był „Dekalog Nawałki” Marcina Feddka. W tamtej książce nie było jednak wielu kontrowersji, a publikacja Staszewskiego ma być znacznie pikantniejsza: „Jak się zachowuje Adam Nawałka? Kto się lubi a kto nie w naszej drużynie? Jak wygląda dieta zawodników przed meczem? Po co aż 11 wanien z hydromasażem na Stadionie Narodowym? Jakie były kulisy «afery alkoholowej»? Jeszcze nigdy nie było książki, która tak szczegółowo opisywała kulisy naszej reprezentacji piłkarskiej”. Pozostaje czekać na kolejne „bomby”, bo jeśli takowe znajdą się w książce, media z pewnością chętnie o nich napiszą. Można też przekonać się samemu, co jeszcze kryje się w liczącej 288 stron książce. Okładkowa cena publikacji to 39,90 zł.

Wymienione wyżej książki to coś przede wszystkim dla dojrzałych fanów piłki nożnej, ale wydawnictwa nie zapomniały również o młodszych czytelnikach. Świetną propozycję przygotowała Nasza Księgarnia, na 9 maja planując wydanie publikacji dla dzieciaków „To jest futbol! Krótka historia piłki nożnej” Michała Gąsiorowskiego. Dziennikarz do niedawna pracujący w radiowej Trójce, później przez krótki okres redaktor naczelny internetowej rozgłośni ZapinamyPasy.pl, a teraz już wyłącznie komentator Formuły 1 w stacji Eleven Sports, ma już na swoim koncie jedną pozycję dla młodych czytelników. W 2016 roku ukazała się książką „Od koła do Formuły 1. Historia motoryzacji”, teraz przyszedł czas na obrazkowe dzieje piłki nożnej. „Ręka Maradony, pęknięty but Deyny, skradziony Puchar Rimeta i piesek Pickles, który go odnalazł… Historia piłki nożnej pełna jest nie tylko wspaniałych akcji i wybitnych strzelców, lecz także ciekawych anegdot. Dlaczego Francuzi nie mogli zagrać w swoich strojach na mistrzostwach świata w 1978 roku? Który Polak został królem strzelców na mundialu? Co Brazylijczycy czują na dźwięk słowa «Maracanazo»? W tej książce przeczytacie o tym, o czym każdy duży i mały kibic po prostu musi wiedzieć”. Tak zapowiadają tę premierę wydawcy, przygotowując swoją mundialową propozycję dla najmłodszych. Tym, co może jednak nieco dziwić, jest wysoka cena okładkowa. 59,90 zł za liczącą 240 stron książkę to sporo, ale dużo zależy do jakości jej wydania, rysunków w środku (odpowiadają za nie Agnieszka Surma, Malwinka Surma i Przemysław Surma) oraz innych elementów. Jeśli będą stać one na wysokim poziomie, publikacja z pewnością znajdzie odbiorców. Tym bardziej, że w internetowych księgarniach można ją zamówić już za niecałe 35 zł, co jest kwotą zdecydowanie rozsądniejszą. Szkoda jedynie, że na stronie Naszej Księgarni nie można podejrzeć kilku przykładowych stron. Dałoby to lepsze wyobrażenie na temat zawartości publikacji. Kto jest zainteresowany książką, nie ma więc wyjścia – musi udać się do stacjonarnej księgarni i zajrzeć od środka.

Żeby zamknąć już temat premier przewidzianych na 9 maja, pora teraz na przedstawienie trzech pozycji Wydawnictwa Publicat. Firma, która już dwa lata temu przed Euro 2016 wydała kilka publikacji sygnowanych logiem PZPN, teraz postanowiła iść za ciosem. Za kilka dni jej nakładem do księgarni w całym kraju trafią trzy książki z serii „Mistrzowie reprezentacji”. Będę one poświęcone trzem gwiazdom kadry Adama Nawałki: Kubie Błaszczykowskiemu, Kamilowi Glikowi i oczywiście Robertowi Lewandowskiemu. W każdej z tych publikacji na 160 stronach będzie można poznać historię reprezentanta. O Kubie: „Przeczytaj, gdzie zaczynał swoją przygodę z piłką nożną, kiedy zadebiutował w drużynie narodowej i ile meczów z nią rozegrał. Dowiedz się, jak radzi sobie z prześladującymi go kontuzjami, za co uwielbiają go kibice i jakiej muzyki najchętniej słucha”. O Gliku: „Poznaj jego drogę do polskiej reprezentacji, dowiedz się, w jakich zagranicznych klubach grał i za co kochają go Włosi. Przeczytaj, jak zadebiutował w drużynie narodowej, co jest jego najmocniejszą stroną i które mecze uważa za najważniejsze w swojej karierze”. O Lewym: „Przeczytaj, jak przebiegała jego kariera w reprezentacji, kiedy został powołany do kadry i kiedy zdobył w niej pierwszą bramkę. Sprawdź, w jakim meczu strzelił cztery gole, oraz odkryj, co jest jego słabością i gdzie w Polsce znajduje się ulica nazwana jego imieniem”. Nie ma co ukrywać, że pozycje Publicatu przewidziane są dla młodszych czytelników. Okładkowa cena każdej z książek to 29,90 zł, ale biografie Polaków można zamówić już nawet za nieco ponad 19 zł. Autorem tekstów do wszystkich trzech pozycji jest dziennikarz poznańskiej "Gazety Wyborczej", Radosław Nawrot.

Nieco więcej, bo 34,99 zł, trzeba wydać na inną publikację dla najmłodszych, tym razem klubową. Taka jest bowiem okładkowa cena książki Marcina Kality „Real. Królewska drużyna”, która na półki w księgarniach trafi 16 maja nakładem Wydawnictwa Egmont. To kontynuacja serii zapoczątkowanej w ubiegłym roku pozycją o Legii Warszawa. Tym razem firma, która specjalizuje się w propozycjach dla dzieci, postanowiła przybliżyć im dzieje aktualnego finalisty Ligi Mistrzów i rekordzisty pod względem triumfów w tym turnieju. „To prawdziwa encyklopedia wiedzy dla każdego fana piłki nożnej. Bo przecież każdy miłośnik futbolu musi znać historię najważniejszego klubu piłkarskiego na świecie. Dzięki tej książce dowiesz się absolutnie wszystkiego o Realu Madryt, poczytasz o trofeach klubu, o najlepszych zawodnikach, najwspanialszych meczach i o Santiago Bernabéu – najważniejszym człowieku w historii Realu. Na ilustracjach i zdjęciach obejrzysz wszystkie królewskie stroje i wielkie momenty królewskiego klubu. Wreszcie zrozumiesz, co tak naprawdę oznacza «remontada», poczytasz o potyczkach polskich klubów z Realem i innych polskich tropach w Madrycie. Jesteś gotów na wielką przygodę?”. Tak wydawcy zachęcają do sięgnięcia po liczącą 162 strony pozycję, zaznaczając jednocześnie, że jest ona przeznaczona dla dzieci w wieku 8-14 lat. Książka z pewnością znajdzie wielu nabywców, bo przecież nie od dziś wiadomo, że najmłodsi kibicują drużynom, które aktualnie są na topie. Królewscy jako klub, który po raz pierwszy wygrał Ligę Mistrzów dwa razy pod rząd, ma w Polsce wierne rzesze młodych fanów. Jeśli zdecydują się oni na zamówienie publikacji byłego dziennikarza m.in. „Przeglądu Sportowego”, koniecznie powinni przeszukać ofertę internetowych księgarni, gdzie znajdą ją w dużo niższej niż okładkowa cenie. Chociażby na InBook.pl za niecałe 24 zł. Na koniec warto dodać, że ilustracjami do książki „Real. Królewska drużyna” zajęły się Marzenna Dobrowolska i Ewa Olejnik.

Na zakończenie tego tekstu pora przedstawić książkę, na którą czekało wielu fanów futbolu. „Mój Boniek” to pierwsza od dawna pozycja poświęcona jednemu z najlepszych piłkarzy w naszej historii i aktualnemu prezesowi PZPN. Świadomie nie użyłem słowa „biografii”, gdyż zarówno autor, jak i wydawcy, odżegnują się od używania tego określenia. Opis książki, która ukaże się 10 maja nakładem Wydawnictwa Fabuła Fraza zaczyna się tak: „«Mój Boniek» nie jest biografią w ścisłym znaczeniu. Nie jest też jedynie zapisem reporterskich rozmów o bohaterze, które zazwyczaj mają to do siebie, że nie wiadomo czy są prawdziwe, wiadomo za to, że zawsze znajdzie się ktoś, kto widział te same sprawy inaczej. «Mój Boniek» to raczej próba dotarcia do bohatera. Autor nie dlatego opisuje karierę jednej z najwybitniejszych postaci polskiej piłki nożnej, bo myśli, że są tacy, którzy jeszcze jej nie znają. Robi to, by rozliczyć się z dawnym idolem. Jego i swoją przeszłością”. Trzeba przyznać, że jest to dosyć enigmatyczna charakterystyka, która nie wyjaśnia jednoznacznie, czego można spodziewać się po publikacji. Pikanterii całej sprawie dodaje fakt, że główny bohater nic nie wiedział o tym, że taka książka powstanie. Kiedy zamieściłem na Twitterze okładkę, prezes PZPN udostępnił tweeta, opatrując go komentarzem: „A to ci niespodzianka,nic nie wiem!” (pisownia org.). Pozostaje więc wyczekiwać pierwszych recenzji czytelników lub po prostu sięgnąć po liczącą 256 stron publikację i przekonać się, czym tak naprawdę jest. Autorem książki o Bońku jest Jacek Sarzało, „łodzianin od zawsze i na zawsze. Ukończył ekonomię na Uniwersytecie Łódzkim i dziennikarstwo na Uniwersytecie Warszawskim. 22 lata przepracował w «Gazecie Wyborczej»”, jak przeczytać można w opisie. Dotychczas można go było poznać jako współtwórcę dwóch książek dla dzieci, które tworzył z Ivette Żółtowską-Darską („Po prostu futbol!” i „Mundial. Opowieści niesamowite”). Zobaczymy, jak autor poradzi sobie w swoim indywidualnym debiucie. Okładkowa cena jego książki to 34,90 zł, ale w przedsprzedaży jest ona dostępna już od niecałe 23 zł.