Strony

środa, 13 czerwca 2018

Klasyczna dziesiątka: Najlepsze książki piłkarskie na mundial [Ranking]

Od nadmiaru futbolowych pozycji, które trafiły na półki w księgarniach w ostatnich dwóch miesiącach, może rozboleć głowa. Każdy wydawca przekonuje, że to właśnie po jego książkę koniecznie trzeba sięgnąć. Jak w tym wszystkim się połapać? Wybór powinien ułatwić niniejszy ranking, w którym prezentuję dziesięć piłkarskich publikacji, które skutecznie umilą czas między kolejnymi meczami mundialu w Rosji.

10. Marcin Feddek „Dekalog Nawałki. Reprezentacja Polski bez tajemnic 2013-2018” (Wydawnictwo SQN)

Zestawienie otwiera jedyna na rynku książka traktująca o całej kadencji Adama Nawałki. Marcin Feddek towarzyszył selekcjonerowi od pierwszych dni jego kadencji, dokładnie przyglądając się nie tylko kulisom meczów, ale także zamkniętym treningom kadry, na które nie miał wstępu żaden inny dziennikarz. Tak właśnie powstał „Dekalog Nawałki”, czyli skrupulatny zapis minionych pięciu lat w wykonaniu biało-czerwonych. W książce nie ma być może wielu kontrowersji, ale na pewno pozwala ona dobrze poznać sposób myślenia trenera, metody jego pracy i to, jak drużyna narodowa funkcjonuje od środka. Dlaczego więc mimo tylu pozytywów publikacja wylądowała na ostatnim miejscu zestawienia? Gdyby nie fakt, że przed mundialem w Rosji do księgarni trafiło drugie wydanie „Dekalogu Nawałki” wzbogacone o opis końca eliminacji do mistrzostw świata, pozycja  zajęłaby w rankingu wyższe miejsce. Jako że jest to zaktualizowane wznowienie, książka ląduje na miejscu 10. Dla tych, którzy jeszcze nie mieli okazji jej przeczytać, jest to absolutnie jedna z pozycji obowiązkowych.


9. Paweł Wilkowicz „Robert Lewandowski. Nienasycony” (Wydawnictwo Agora)

Czym przejawia się chorobliwy wręcz profesjonalizm najlepszego polskiego piłkarza? Jak na jego grę wpłynęły narodziny córki Klary? Dlaczego odrzucenie przez Legię Warszawa stało się punktem kulminacyjnym jego kariery i którego selekcjonera uważa za zdecydowanie najgorszego? Między innymi na te pytania odpowiada nowe wydanie biografii Roberta Lewandowskiego świetnie napisanej przez Pawła Wilkowicza. Ta książka udowadnia, że można napisać dobrą książkę o piłkarzu, nawet jeśli przed nim jeszcze kilka sezonów grania na najwyższym poziomie. „Nienasycony” to znakomita reporterska podróż przez miejsca, w których grał Lewy i kapitalne spojrzenie na jego umysł, charakter i usposobienie. Jeśli szukacie publikacji, która pozwoli zrozumieć Wam fenomen Lewandowskiego, koniecznie musicie sięgnąć po tę lekturę. Podobnie jak w przypadku „Dekalogu Nawałki” jedynie fakt, że przed tegorocznymi mistrzostwami świata ukazało się nowe wydanie sprawia, iż biografia w tym rankingu nie wylądowała wyżej.


8. Jakub Błaszczykowski, Małgorzata Domagalik „Kuba. Dogrywka 2015-2018” (Wydawnictwo W.A.B.)

To zdecydowanie jedna z najbardziej wstrząsających, a zarazem najbardziej szczerych autobiografii polskich piłkarzy. Jakub Błaszczykowski po raz pierwszy i ostatni opowiada w niej wprost o ogromnej tragedii, jaka spotkała go w dzieciństwie, gdy ojciec na jego oczach zabił matkę. Ale ten dramat to nie jedyne traumatyczne przeżycie, z którym Kuba musiał sobie poradzić. Pochłaniając kolejne kartki jego wspomnień, czytelnik nabiera coraz większego szacunku do chłopaka, dla którego los nie był łaskawy, ale który potrafił przekuć przeciwności w siłę. To właśnie ona pozwoliła mu stać się jednym z najlepszych, a na pewno najbardziej lubianym polskim piłkarzem, który dziś chętnie dzieli się z innymi tym, co ma. Może biografia zatytułowana po prostu „Kuba” nie ma wielkiej wartości pod względem sportowym, ale jako życiowa historia zdecydowanie się broni. To kapitalna lektura dla każdego – zagorzałych fanów futbolu, ale też tych, którzy na co dzień zupełnie nie interesują się sportem. Ósme miejsce przypadło autobiografii Błaszczykowskiego tylko dlatego, że to – tak jak z dwoma poprzednimi pozycjami – zaktualizowane wznowienie. W tym przypadku jednak nowych treści jest zdecydowanie najwięcej. Książka została uzupełniona o ostatnie trzy lata w życiu skrzydłowego, co daje łącznie 150 stron nowych treści. Dla tych, którzy jeszcze nie mieli okazji poznać historii Kuby to zdecydowanie pozycja z gatunku „must read”.


7. Mateusz Borek, Cezary Kowalski „Krótka piłka. Bez dyplomacji o reprezentacji, mistrzostwach, Lewandowskim” (Wydawnictwo Czerwone i Czarne)

Czasem bywa tak, że nazwiska autorów są wystarczającą rekomendacją i zachętą do tego, by sięgnąć po jakąś książkę. Tak zdecydowanie jest w przypadku „Krótkiej piłki”, czyli publikacji dziennikarzy Polsatu Sport: Mateusza Borka i Cezarego Kowalskiego. Zwłaszcza pierwszy z nich w ostatnich latach stał się piłkarskim influencerem numer jeden w naszym kraju. Ogromną rolę odegrało w tym na pewno komentowanie przez niego meczów reprezentacji Polski w eliminacjach i turnieju finałowym Euro 2016 oraz podczas walki o mundial w Rosji. Ale Borek niemal co tydzień w programie Onetu „Misja futbol” dzielił się ciekawymi spostrzeżeniami, dzięki czemu zyskał ogromną sympatię kibiców. W książce, którą napisał z nie mniej doświadczonym kolegą redakcyjnym, nie brakuje ani interesujących opinii, ani prześmiesznych anegdot. Autorzy wspominają występy biało-czerwonych na ostatnich wielkich turniejach, poczynając od mundialu w Hiszpanii z 1982 roku. Ogromną zaletą ich publikacji jest też niezwykle szczery i konkretny wywiad z Robertem Lewandowskim, z którym Borek nawiązał świetne relacje. Nic dziwnego, że przed dziennikarzem kapitan reprezentacji Polski otworzył się na tyle, by szczerze opowiedzieć o swoich celach, grze w Realu i wielu innych nie mniej frapujących tematach. To wszystko składa się na niezwykle ciekawą pozycję dla tych, którzy gustują w anegdotycznych książkach wspominkowych czołowych dziennikarzy piłkarskich w Polsce.


6. Mesut Özil, Kai Psotta „Mesut Özil. Magia w grze. Moja historia” (Wydawnictwo SQN)

Czynny piłkarz czołowych klubów świata i bezkompromisowa biografia? Można uwierzyć, że taką książkę napisał kontrowersyjny Zlatan Ibrahimović, ale czy na równie wielką odwagę jest w stanie zdobyć się raczej stroniący od skandali Mesut Özil? Trudno w to uwierzyć, ale właśnie niemiecki rozgrywający tureckiego pochodzenia okazał się autorem jednych z najciekawszych wspomnień ostatnich lat. Kłótnia z Mourinho? Proszę bardzo, opisana ze szczegółami. Lekceważący stosunek FC Barcelony, gdy zabiegała o jego podpis? Mam żal, więc o tym piszę. Charakterystyka kolegów z szatni Realu, Arsenalu i reprezentacji Niemiec? Nie ma sprawy. Kulisy niezbyt miłego rozstania z Schalke 04 Gelsenkirchen? A czemu nie? „Magia w grze” znakomicie wprowadza do świata wielkiego futbolu i sprawia, że czytelnik może przez moment poczuć się jego częścią. Tak sugestywnej książki nie napisał dawno żaden piłkarz. Jeśli chcecie poczuć atmosferę stadionowego tunelu przed wyjściem na El Clasico, Mesut zaprasza Was w swoją podróż. Wystarczy przyjąć zaproszenie.


5. Jerzy Cierpiatka, Marek Latasiewicz, Mirosław Nowak „Mundial. Historia. Od Urugwaju do Rosji” (Wydawnictwo Arena)

To zdecydowanie najlepiej wydana z dotychczasowych książek nowego na rynku Wydawnictwa Arena. „Mundial. Historia” prezentuje się znakomicie pod względem formy (twarda oprawa, kredowy papier), jak i składu (skany proporczyków, koszulek, ciekawa szata graficzna i infografiki). Ale nie tylko stronę wizualną należy zaliczyć na plus. Doświadczone grono autorów – dziennikarzy nieistniejącego już krakowskiego „Tempa” – gwarantuje merytoryczną poprawność i ciekawe teksty. To szczególnie ważne, bo w przedmundialowym okresie na rynku pojawia się pełno encyklopedii piłki nożnej lub publikacji przedstawiających historię mistrzostw świata. Wśród nich bardzo często są pozycje fatalnie przetłumaczone, zawierające mnóstwo błędów merytorycznych lub nieaktualne. Łatwo można się więc naciąć, ale z publikacją Areny pod tym względem wszystko jest w jak najlepszym porządku. Jeśli szukacie fajnego prezentu dla fana futbolu – jest to bardzo dobry wybór. Gdybyście chcieli postawić na półce dumnie prezentujący się album o mundialach, ta pozycja również doskonale spełni tę rolę. Z nią śledzenie piłkarskich zmagań w Rosji będzie zdecydowanie przyjemniejsze i pożyteczne!


4. Roman Imielski, Radosław Leniarski „Najważniejszy mecz Kremla” (Wydawnictwo Agora)

Połączenie sportu i polityki zawsze daje niezwykle intrygujący efekt końcowy. Mundial w Rosji wydaje się być idealną okazją do takiego mariażu, gdyż w jego przypadku politycznych podtekstów jest aż nadto. Roman Imielski oraz Radosław Leniarski wybrali się w podróż do kraju-gospodarza tegorocznych mistrzostw, by z bliska przyjrzeć się przygotowaniom do imprezy. „Najważniejszy mecz Kremla” to właśnie relacja z tej pełnej przygód wyprawy. W książce poznajemy przywódcę rosyjskich kibiców, którzy w czasie Euro 2012 starli się z naszymi fanami, a cztery lata później siali zniszczenie we Francji. Autorzy przedstawiają również miasta, w których odbędą się mundialowe mecze, opisując absurdy przy budowanie stadionów, historie ich finansowania czy życiorysy oligarchów mających na niektórych obszarach władzę niemal absolutną. Nie brakuje również wielu podejrzanych tematów z postacią Putina w tle, jak chociażby rozdziału poświęconego zorganizowanemu dopingowi w Rosji. Dla tych wszystkich, którzy lubią połączenie sportu z polityką, tej pozycji nie trzeba nawet rekomendować.


3. Zbigniew Rokita „Królowie strzelców. Piłka w cieniu imperium” (Wydawnictwo Czarne)

Na najniższym stopniu podium tego zestawienia wylądowała kolejna publikacja łącząca sport i politykę. Oceniona przeze mnie nieco wyżej, gdyż ma dodatkowo dużo większy walor historyczny. Zbigniew Rokita przedstawia w niej kilkanaście niezwykle ciekawych historii związanych ze sportem (nie tylko piłką nożną) w ZSRR, ale także w przedwojennej Polsce, Abchazji czy Kownie. Są tutaj przedstawione na nowo tematy dobrze znane, jak historia Ernesta Wilimowskiego czy mecz piłki wodnej ZSRR – Węgry, podczas którego basen zamienił się w jeden wielki zbiornik krwi, ale w znacznej mierze są tu również opowieści nowe, będące efektem dogłębnego researchu i dziennikarskich wypraw. To tworzy jedyny w swoim rodzaju reportaż, który pozwala dostrzec, jak futbol od najdawniejszych lat po dziś łączy się z wielką polityką. Od Berii do Putina, od II wojny światowej po wojnę o Abchazję. „Królowie strzelców” to znakomity reportaż dla tych, którzy w książkach sportowych szukają czegoś więcej niż 100% sportu.

2.  Sebastian Staszewski „Tajemnice kadry” (Wydawnictwo Czerwone i Czarne)

Reprezentacja Polski w ostatnich latach jest niezwykle popularna. Nic dziwnego, że kibice chcą o niej czytać i dowiedzieć się jak najwięcej. Aż dziw bierze, że „Tajemnice kadry” są dopiero drugą insiderską pozycją w pełni poświęconą drużynie Adama Nawałki. Sebastian Staszewski był blisko drużyny narodowej w ostatnich latach i ma na tyle dobre relacje z piłkarzami, że stworzył ciekawą i lekką książkę o kulisach biało-czerwonych. W publikacji dziennikarza Sport.pl po raz pierwszy oficjalnie pada to, o czym mówiło się za kulisami od dawna – nazwiska reprezentantów zamieszanych w tzw. „aferę alkoholową”. To nie jedyna ciekawostka, którą znaleźć można na kartkach „Tajemnic kadry”. Są anegdoty prosto z szatni, są rzeczy wyniesione z wielu rozmów z piłkarzami, a to wszystko ujęte zostało niezwykle sprawnie. Drugie miejsce tego zestawienia jest więc w pełni zasłużone, a jedyny niedosyt to fakt, że książka tak szybko się kończy. Być może po mistrzostwach świata przyjdzie czas na drugą część? Oby zdradzała ona sekret tego, jak Adam Nawałka osiągał z reprezentacją Polski największy sukces w historii polskiej piłki.


1. Jonathan Wilson „Aniołowie o brudnych twarzach. Piłkarska historia Argentyny” (Wydawnictwo SQN)

Czas ogłosić zwycięzcę tego zestawienia, książkę, od przeczytania której mundial powinien zacząć każdy szanujący się kibic piłkarski. Taką pozycją w mojej ocenie są „Aniołowie o brudnych twarzach”, czyli genialne wręcz dzieło o historii argentyńskiego futbolu. Wato zwrócić uwagę na podtytuł publikacji: „Piłkarska historia Argentyny”. To nie „historia piłki nożnej w Argentynie”, ale właśnie „piłkarska historia kraju”. To doskonale pokazuje, o czym jest ta książka. Jasne, znajdziecie w niej wiele typowo sportowych wątków, opisy najważniejszych postaci i meczów w wykonaniu Albicelestes na przestrzeni lat, ale siłą tej pozycji jest tło. Wilson niezwykle szeroko opisuje, w jakich okolicznościach polityczno-historycznych miały miejsce zwycięstwa i klęski argentyńskiego futbolu i – co zdarzało się bardzo często – jaki futbol miał wpływ na to, co działo się w tym południowoamerykańskim państwie. Taką książkę z duma można postawić na półce i choć na przeczytanie jej trzeba poświęcić sporo czasu (liczy grubo ponad 600 stron), nie ma co się zastanawiać. Gdy tak znakomity dziennikarz jak Wilson bierze się za tak wdzięczny temat jak futbol w absolutnie oszalałym na punkcie piłki nożnej państwie, z tego połączenia musi wyjść znakomita lektura.


CZYTAJ TAKŻE:

5 komentarzy:

  1. Koniecznie muszę je przyczytać :)

    OdpowiedzUsuń
  2. Dość ciekawa propozycja na topie teraz, muszę sobie kupić właśnie i przeczytać zobaczymy co tam mówi dekalog Nawałki to mnie zastanawia, bardzo fajne zestawienie książek o Nawałce jestem ciekaw co tam napisał za strategie bo z Senegalem ewidentnie coś poszło nie tak zobaczymy jak pójdzie teraz. jeszcze ciekawą opcją jest książka o Mundialu od Urugwaju do Rosji.

    OdpowiedzUsuń
  3. Mnie interesują przede wszystkim Tajemnice Kadry :)

    OdpowiedzUsuń
  4. Dekalog Nawałki przeczytali zarówno w Senegalu jak i w Kolumbii. I rozpracowali Nas po całości. Nigdy nie chciałem po nią sięgać i teraz też się to nie stanie. Natomiast sięgnę na pewno po ksiazke o Argentynie :) Pozdrawiam

    OdpowiedzUsuń
  5. Widzialem w empiku Dekalog i powiem, że końcowe strony czyta sie teraz że smiechem przez łzy. 😁

    OdpowiedzUsuń