Pożyteczni idioci kontra biznesmen(i)

Ależ wojna, ale się dzieje! Za sprawą dwóch poniedziałkowych „tweetów” Krzysztofa Stanowskiego rozgorzała dyskusja na temat promocji publikacji sportowych. Dziennikarz nazwał pożytecznymi idiotami tych kolegów po fachu, którzy za darmo umieszczają na swoich profilach na Twitterze zdjęcia otrzymanych z wydawnictw książek. Dziś, wyrażoną w poniedziałkowy wieczór myśl, rozszerzył w cotygodniowym felietonie na portalu Weszło, co oczywiście spotkało się z kolejną falą komentarzy i jeszcze bardziej podsyciło dyskusję.

Warto przybliżyć, o co dokładnie w całej sprawie chodzi. Mimo że Stanowski nie pisze tego wprost, pisząc o „wydawnictwie X”, ma na myśli Wydawnictwo Sine Qua Non z Krakowa. Skąd ta pewność? Ano stąd, że kilkanaście dni temu zorganizowało ono akcję (o ile te działania można nazwać akcją, bo przecież SQN nie wysyła książek dziennikarzom od wczoraj), którą autor bloga Praca w sporcie nazwał następująco: „#darylosu”. Gdybyście chcieli przeczytać, jak przebiegała, wpis na ten temat znajdziecie tutaj. W dużym skrócie chodziło o przesłanie najpopularniejszym dziennikarzom sportowym paczki z najnowszymi premierami firmy z nadzieją, że ci w podzięce umieszczą zdjęcie książek na Twitterze.

Jak słusznie zauważa autor wymienionego wyżej bloga, „dzięki prostemu i ekonomicznemu (barter) rozwiązaniu – udało im się wypromować najnowsze książki sportowe, wykorzystując autorytet popularnych dziennikarzy i influencerów”. Fotografie umieścili m.in. mogący pochwalić się dużą liczbą „followersów” Paweł Wilkowicz (26,3 tys. obserwujących) oraz Żelisław Żyżyński (18,5 tys. obserwujących), a o otrzymanych książkach poinformował także Mateusz Borek (135 tys. obserwujących). No i tutaj właśnie dochodzimy do sedna sprawy. Zdaniem Stanowskiego dziennikarze nie powinni tego robić, gdyż takim działaniem „psują rynek”.

Wyraz swojemu niezadowoleniu założyciel portalu Weszło dał w poniedziałkowy wieczór, pisząc na Twitterze: „Nie mogę pojąć że dziennikarze w zamian za darmową książkę robią jej reklamę, wrzucają fotki, ekscytują się. Tak to kasy nigdy nie zarobicie. Generalnie to psucie rynku. Wydawnictwa za reklamę powinny płacić. Mają na to budżet. Ale nigdy nie będą, jeśli wystarczy dać egzemplarz”. Dalej działo się oczywiście jeszcze ciekawiej. Pojawiły się kolejne komentarze i wywiązała się gorąca dyskusja, w której udział wzięli także dziennikarze, do których swoje słowa adresował Stanowski. Warto jednak zaznaczyć, że nie atakował on Sine Qua Non, doceniając świetny ruch marketingowy wydawnictwa, a krytykował kolegów po fachu.

Ja też zresztą włączyłem się do dyskusji, gdyż zaskoczył mnie jeden z wpisów dziennikarza Weszło. Wywiązała się krótka wymiana zdań, po której byłem jednak jeszcze bardziej zdziwiony:

Nie potrafiłem i nadal nie potrafię pojąć, jak dziennikarz może wziąć pieniądze za umieszczenie na swoim profilu „tweeta” o książce, reklamując ją w dodatku nie jawnie, a przedstawiając odbiorcom jako własną, prywatną opinię. Do tej pory Twitter był w miarę wolny od reklam, a tymczasem okazuje się, że niektórzy już wcześniej raczyli swoich obserwujących przekazem reklamowym, w dodatku ukrytym. Jak bowiem napisał Krzysztof Stanowski: „Za wszystkie książki, które polecałem, brałem pieniądze”. Owszem, dziennikarz zaznacza, że poleca wyłącznie te publikacje, który mu się podobają, ale trudno zrównać to ze spontaniczną rekomendacją książki, którą się akurat czyta. To coś w stylu: „Polecam Wam tę książkę. Otrzymałem za to 1500 zł”. Nie brzmi zbyt dobrze, nieprawdaż?

Takie działanie uderza w wiarygodność dziennikarza, przynajmniej ja tak to odbieram. Skoro bowiem ktoś może wziąć powiedzmy 1500 zł za polecenie książki, która mu się podoba, jaką mogę mieć pewność, że za 5000 zł nie zarekomenduje czegoś, do czego nie ma przekonania? Nie mam tutaj na myśli pozycji w sposób oczywisty słabych, ale z drugiej strony, ocena książki jest przecież względna. Jakże różne głosy pojawiały się na temat powieści „Gracz” Przemysława Rudzkiego, która była mocno rekomendowana (również twarzą i wypowiedzią na okładce) przez Stanowskiego? Jeśli liczy się tylko kasa, wszystko inne pozostaje kwestią ceny… (czy to też nie zdanie podobne do wydźwięku jednego z ostatnich felietonów autora całego zamieszania?)

Oczywiście Stanowski słusznie zauważa w najnowszym tekście: „Dziennikarz, który za kasę będzie polecał niestrawne lektury, szybko sam wypadnie z karuzeli. Ludzie przestaną mu ufać, a on sam przestanie dostawać tego rodzaju zlecenia”. Coś w tym na pewno jest, bo czytelnicy nie są przecież głupi i zauważą, że ktoś próbuje ich oszukać. Być może byłbym nawet w stanie uwierzyć w to, że Krzysztof Stanowski poleca za kasę wyłącznie dobre książki i mógłbym uznać, że jest w tym w stu procentach wiarygodny i szczery, gdyby nie pewien ciekawy fakt. W trakcie całej tej poniedziałkowej dyskusji przypomniałem sobie, że autor zamieszania też polecał na Twitterze kilka książek. Nie tylko wspomniane w felietonie pozycje „Straszliwie sam” Raymonda Domenecha i „Herr Guardiola”, ale także, jako kibic FC Barcelona, książkę „Barca. Życie, pasja, ludzie”, którą wydało… Sine Qua Non!

Wujek google okazał się pomocny i po kilku sekundach natrafiłem na wpis, którego szukałem. Możecie go znaleźć pod tym linkiem:

https://twitter.com/K_Stanowski/status/492692734810271744

Ups, coś nie tak? Czyżby ktoś bawił się tutaj w kotka i myszkę i usunął swój „tweet” sprzed kilku miesięcy, który jeszcze wczoraj można było znaleźć na jego profilu?! Zaraz, zaraz, jak to tak? Opłacony przez wydawnictwo wpis (przypominam: „Za wszystkie książki, które polecałem, brałem pieniądze”) nagle znika z konta Stanowskiego po tym, jak ten wywołał burzę, że dziennikarze za darmo wrzucają zdjęcia publikacji, które otrzymują z wydawnictw, psując tym samym rynek? A może po prostu fotografia przesyłki od SQN pojawiła się na profilu dziennikarza nie dlatego, że wydawnictwo za nią zapłaciło? Tę kwestię pozostawiam do rozstrzygnięcia czytelnikom. Na szczęście wujek google ma też bardzo przydatną funkcję zapisywania kopii wszystkich stron, więc łatwo odnaleźć coś, co niby nigdy nie istniało…