TOP10: Najlepsze książki o Kazimierzu Górskim [Ranking]

Setna rocznica urodzin Kazimierza Górskiego to idealny moment na podsumowanie literatury na jego temat. A jest o czym pisać, bo książek jego lub o nim powstało do tej pory aż dziesięć. To idealna liczba, by stworzyć subiektywny ranking i wskazać najciekawsze. Tym bardziej, że większość z nich dostępna jest w serwisach aukcyjnych, a niedługo premiera jedenastej pozycji o Trenerze Tysiąclecia.

10. Andrzej Jucewicz „Dopóki piłka w grze. 75 lat Kazimierza Górskiego” (Oficyna Wydawnicza SPAR 1996).

Z okazji okrągłego jubileuszu trenera 25 lat temu ukazała się licząca 100 stron pozycja Andrzeja Jucewicza, redaktora naczelnego „Przeglądu Sportowego” w latach 70., który napisał również słynną książkę „Selekcjonerzy”. „Dopóki piłka w grze” miała formę wywiadu-rzeki, ale z racji stosunkowo niewielkiej objętości, raczej nie jest publikacją, po która warto sięgnąć w pierwszej kolejności. To raczej ciekawostka dla kolekcjonerów książek sportowych.

9. Tomasz Ławecki, „Kazimierz Górski. Z piłką przez życie” (Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna Adam 2010, Polityka 2012).

Kolejna z pozycji poświęconych Kazimierzowi Górskiemu doczekała się nawet dwóch wydań. Pierwszego w 2010 roku, a kolejnego tuż przed Euro 2012 w Polsce i na Ukrainie w słynnej piłkarskiej serii „Polityki” zatytułowanej „Złota jedenastka”. Nie jest to książka najobszerniejsza, bo liczy, odpowiednio do wydań, 208 i 172 strony, ale zawiera dziesiątki niepublikowanych wcześniej zdjęć.

8. Andrzej Jucewicz, Paweł Zarzeczny, „Górski” (Exlibris, 2000).

To pierwsze albumowe wydanie poświęcone Trenerowi Tysiąclecia. W książce znajdziemy wiele niepublikowanych wcześniej zdjęć, a nazwiska autorów zapewniają dobrą jakość, jeśli chodzi o wartość merytoryczną. Co ciekawe, ani dla Andrzeja Jucewicza, ani Pawła Zarzecznego, nie była to jedyna publikacja o Kazimierzu Górskim. O innej książce tego pierwszego już pisałem, o książce drugiego będzie za chwilę. Album „Górski” to dziś prawdziwy biały kruk, choć nie jest zbyt obszerny – liczy 111 stron.

7. ks. Tomasz Lubaś SSP, Roman Hurkowski, „Los tak chciał” (Edycja Świętego Pawła 2007).

Książka w formie wywiadu-rzeki, która wydana została już po śmierci legendarnego szkoleniowca. Rozmowa księdza i sympatyka sportu, którą pomagał redagować Roman Hurkowski, słynny dziennikarz m.in. „Piłki Nożnej”. Ładnie wydany album zawiera też rozmowy z żoną i bratem głównego bohatera, a także wypowiedzi najbliższych. Całość liczy 160 stron. Książkę spokojnie można jeszcze znaleźć w serwisach aukcyjnych.

6. Marlena Wilbik, „Kazimierz Górski i Jego Orły” (2012).

Zdecydowanie najdroższa z publikacji o Kazimierzu Górskim (okładkowa cena 199,50 zł), ale też robiąca największe wrażenie. Duży format, kredowy papier, dużo zdjęć, prawie 300 stron. Co ciekawe, ta pozycja ukazała się również w języku angielskim. Pomysłodawczynią książki była Marlena Wilbik, Pełnomocnik Zarządu Stowarzyszenia Orłów Górskiego. Jak informuje na pierwszych stronach wydanego albumu, powstał on z okazji 90. rocznicy urodzin Kazimierza Górskiego oraz 40-lecia objęcia przez niego funkcji selekcjonera. Więcej o tej publikacji pisałem na stronie SportowaHistoria.pl. Obecnie to kolejny z białych kruków, choć jeśli dobrze poszukać, można go znaleźć.

5. Maciej Polkowski, „Alfabet Pana Kazimierza” (Oficyna Wydawniczo-Poligraficzna Adam 2011).

Książka zawiera alfabetyczny spis postaci, które Kazimierz Górski poznał w swoim życiu. Na 124 stronach przeczytać możemy, co Trener Tysiąclecia myślał o piłkarzach, dziennikarzach, politykach czy innych osobach z pierwszych stron gazet. Publikację wieńczy wywiad udzielony przez Pana Kazimierza Maciejowi Polkowskiemu na trzy miesiące przed śmiercią. Fragmenty „Alfabetu” można było wcześniej przeczytać m.in. na łamach „Przeglądu” i katowickiego „Sportu”. Książka wciąż dostępna w niskiej cenie w wielu księgarniach.

4. Kazimierz Górski, Stefan Grzegorczyk, Jerzy Lechowski, „Sekrety trenera Górskiego” (Agencja Wydawniczo-Handlowa „Pasja” 1992).

Tuż za podium znalazła się pierwsza książka, w której Kazimierz Górski wypisany jest jako współautor. „Sekrety trenera Górskiego” mają charakter biograficzny – szkoleniowiec opowiada o II wojnie światowej, dzieciństwie we Lwowie, pierwszych związkach z futbolem, ale nie pomija też oczywiście swoich największych sukcesów na trenerskiej ławce. 259 stron i osobliwa okładka. Pozycja ta wydana została z okazji 70. urodzin Kazimierza Górskiego (choć ukazała się rok później, gdy trener miał już 71 lat). Książkę bez problemów można znaleźć w serwisach aukcyjnych.

3. Kazimierz Górski, Andrzej Konieczny „Pół wieku z piłką” (Sport i Turystyka 1985).

Oficjalna i kultowa książka legendarnego szkoleniowca wydana przez jeszcze bardziej kultowe w czasach PRL-u wydawnictwo Sport i Turystyka. To również autobiografia Kazimierza Górskiego, w której pisaniu pomagał Andrzej Konieczny. Blisko 300 stron, na których szkoleniowiec opowiedział o swoich początkach i największych sukcesach. Ciekawostką jest pierwszy nakład (kiedyś podawany na stronie redakcyjnej): 50 tys. egzemplarzy. Sporo, ale nie zaskakująco dużo, biorąc pod uwagę sprzedaż książek w tamtych latach. Jeśli dobrze się poszuka, tę pozycję również można jeszcze znaleźć i kupić.

2. Kazimierz Górski, Andrzej Konieczny „Z ławki trenera” (Sport i Turystyka 1974, 1975, 1981).

Srebrny medal dla pierwszej i kultowej książki Kazimierza Górskiego, wydanej w jego absolutnym "prime time", tuż po zdobyciu trzeciego miejsca na mundialu w Niemczech. Publikacja doczekała się trzech wydań (każde kolejne było obszerniejsze, gdyś dochodziły uzupełnienia), które liczyły, odpowiednio, 140 (1974), 240 (1975) i 376 stron (1981). Smaczkiem dla kibiców są tutaj z pewnością spostrzeżenia i notatki zawarte w tej pozycji, które trener spisywał na bieżąco. W serwisach aukcyjnych wciąż można znaleźć tę pozycję za niewielkie pieniądze.

1. Kazimierz Górski, Paweł Zarzeczny „Piłka jest okrągła” (Expol 2004).

Najnowsza i najobszerniejsza książka, będącą oficjalną publikacją Kazimierza Górskiego. Paweł Zarzeczny spisał wspomnienia szkoleniowca krótko przed jego śmiercią. Co najważniejsze – zostały one przedstawione z odpowiedniej perspektywy, przez co mają inną wartość niż pozycje wydane w latach 70., 80. czy 90. Książka świetnie napisana i absolutnie obowiązkowa, jeśli chodzi o możliwość poznania nie tylko życiorysu Trenera Tysiąclecia, ale też jego przemyśleń. 336 stron, duży format. Książkę trudno już znaleźć w serwisach aukcyjnych, ale warto na nią zapolować, bo jest naprawdę godna polecenia, o czym szerzej przekonuję w tym wpisie.

***

W poczekalni: Mirosław Wlekły „Górski. Wygramy my albo oni” (Znak 2021).

Z okazji 100. rocznicy urodzin Kazimierza Górskiego ukaże się „pierwsza pełna biografia Kazimierza Górskiego” autorstwa Mirosława Wlekłego. Premiera 24 marca. Na stronie wydawcy wciąż można zobaczyć poprzednią wersję okładki z podtytułem „Pierwsza biografia Kazimierza Górskiego” będącym nie tyle nadużyciem, co wielbłądem, patrząc na liczbę biografii Trenera Tysiąclecia, które już się ukazały. Czy najnowsza pozycja przebije książkę napisaną przez szkoleniowca z Pawłem Zarzecznym? 550 stron, perspektywa czasowa oraz status pozycji nieoficjalnej mogą zwiastować dobrą lekturą. Czy tak będzie? Przekonamy się już niedługo. Książkę możecie zamówić w przedsprzedaży na LaBotiga.pl za 34,99 zł. 

CZYTAJ TAKŻE:

• TOP10: Najbardziej wyczekiwane książki sportowe 2021 roku [Ranking]
• Klasyczna dziesiątka: Najgorsze okładki książek sportowych [Ranking]
• Top 10: Najostrzejsze biografie sportowców. Kto w swojej książce pojechał po bandzie? [Ranking]
• Klasyczna dziesiątka: Najlepsze książki piłkarskie na mundial [Ranking]