„Szmata”, czyli jak Tomasz Łapiński został pisarzem

Nastały czasy, kiedy coraz więcej piłkarzy chwyta za pióro. Książka sportowca nie jest niczym szokującym, nawet jeśli czytelnik ma świadomość, że rola głównego bohatera ograniczała się wyłącznie do opowiedzenia swojej historii, którą spisał za niego ghostwriter (najczęściej dziennikarz). W tym wszystkim Tomasz Łapiński z powieścią „Szmata” jawi się jako chluby wyjątek od reguły. Nie dość, że stworzył coś od początku do końca sam, to jeszcze zrobił to w taki sposób, że da się to czytać. Ba, zaryzykuję nawet stwierdzenie, że eks-zawodnik zawstydził niejednego pisarza. A to już duży wyczyn!

Po „Szmacie” spodziewałem się kolejnego piłkarskiego kryminału. Choć nie jest to najpopularniejszy gatunek literatury sportowej, w ostatnich latach ukazało się sporo książek tego typu, żeby wymienić tylko „Sam na sam ze śmiercią” Nikodema Pałasza, „Okrągły przekręt” Maurycego Nowakowskiego czy najbardziej znaną w tym gronie pozycję „Gracz” Przemysława Rudzkiego. Dzieło Tomasza Łapińskiego jest jednak inne i to pierwsze pozytywne zaskoczenie. Autor nie poszedł utartym szlakiem, tylko obrał własną drogę, tworząc historię zupełnie odmienną od schematu: zabójstwo – śledztwo – rozwiązanie zagadki. W „Szmacie” brak trupów i postaci policjanta/detektywa, będącej głównym bohaterem akcji. Jest za to ciekawie zbudowany świat, dobrze poprowadzona fabuła, idealnie oddany klimat piłkarskiej szatni i brudnej rzeczywistości polskiego futbolu przełomu wieków (akcja dzieje się w 2002 roku). Książka rozkręca się ze strony na stronę, im dalej w głąb, tym staje się ciekawsza, a niebanalny finał jest znakomitą puentą całego dzieło. To wszystko wystawia „Szmacie” bardzo pozytywną recenzję.

Nie daj się zeszmacić

Głównym bohaterem „Szmaty” jest obrońca Roman Dzwonecki, nieco wiekowy już kapitan stołecznego klubu Centrum, który powoli zmierza do zakończenia kariery. Wyróżnia się na tle pozostałych bohaterów rozwagą, uczciwością i twardym stąpaniem po ziemi, można powiedzieć, że nie pasuje do towarzystwa, które poznajemy na początkowych kartkach książki. W pierwszej części Łapiński opisuje bowiem świat piłki nożnej od środka: zaznajamia czytelnika z typowymi piłkarzami, którzy grają w klubie z głównym bohaterem. Mamy więc zawodnika, który lubi zaglądać do kieliszka i przychodzi na treningi na bani, jest nałogowy hazardzista, babiarz myślący tylko o seksie, facet, który ciągle przeklina, zastraszający wszystkich bramkarz, wrzeszczący trener i kilka innych typów osobowości. Przez prezentację drużyny Centrum Łapiński stara się pokazać czytelnikowi przeciętną piłkarską szatnię, stara się przekazać, jak ona wygląda od środka, jak funkcjonuje i z jakimi problemami się boryka (opóźnienia w wypłatach, niesłowny prezes, niedorzeczni kibice). To z pewnością ciekawe wprowadzenie do lektury dla osób, które nie interesują się futbolem, ale dla prawdziwych fanów, którzy mają za sobą kilka mocnych piłkarskich autobiografii, nie ma w tym nic nadzwyczajnego. Pierwsza część powieści długo nie zapowiadała tak dobrej pozycji, jaką okazała się „Szmata”, ale kiedy nagle główny bohater staje przed pokusą łatwego zarobienia dużych pieniędzy, akcja zdecydowanie przyspiesza, a książka wciąga z każdą kolejną stroną.

Lutowe premiery (cz. 2)

Dawno nie było tak udanego początku roku dla fanów sportu. W lutym nastąpił prawdziwy wysyp ciekawych książkowych propozycji nie tylko dla kibiców piłkarskich, ale też osób interesujących się motoryzacją. W drugiej części miesiąca będzie nie mniej obficie niż w pierwszej, dlatego warto przyjrzeć się pozycjom, które właśnie wtedy trafią na księgarskie półki.

Na początek jednak o książce, o której istnieniu dowiedziałem się całkiem niedawno. „Wielka księga piłkarska. 70 lat dumnej historii” to tytuł monumentalnego dzieła stworzonego przez kibiców Śląska Wrocław. Jak łatwo się domyślić, poświęcone zostało ono piłkarskiej sekcji klubu ze stolicy województwa dolnośląskiego, choć dziwi trochę fakt, że pozycja ukazała się dopiero 8 lutego tego roku. Śląsk 70. rocznicę obchodził bowiem… w 2017 roku i na tej dacie (a w zasadzie końcu sezonu 2017/18) kończy się publikacja. Abstrahując jednak od tego rocznicowego zamieszania, należy podkreślić, że przynajmniej jeśli idzie o wydanie, twórcy albumu absolutnie nie mają się czego wstydzić! 700 stron, najwyższej jakości papier, twarda oprawa, duży format – księga prezentuje się naprawdę imponująco. Na stronie Stowarzyszenia Kibiców Śląska Wrocław, które odpowiada za wydanie tej publikacji, można znaleźć takie zdania na temat jej zawartości: „Poza opisem dziejów Śląska w Wielkiej Księdze znajdziemy historię herbu naszego klubu. Patrząc na zdjęcia i wizualizacje dopiero mamy świadomość, jak często zmieniał się herb Śląska. W książce znajdziemy również dział statystyk dotyczących całego okresu 70-lecia klubu. W jednym miejscu otrzymamy informacje o zawodnikach Śląska, którzy rozegrali najwięcej spotkań  dla klubu czy strzelali dla niego najwięcej bramek. Dodatkowo w księdze znajduje się dział dotyczący wszystkich wydarzeń związanych z obchodami 70-lecia Śląska, zarówno tych klubowych jak i kibicowskich”. Oczywiście imponujące wydanie zazwyczaj wiąże się z wyższą ceną i nie inaczej jest w przypadku „Wielkiej księgi piłkarskiej”. Trzeba zapłacić za nią bowiem 150 zł i na razie w Internecie nie ma tańszych ofert. Jedynie w Księgarni Kibica Sendsport dzięki kodowi rabatowemu ‘ksiazkisportowe’ możecie liczyć na 10% rabatu, co daje już całkiem solidną zniżkę i końcową cenę 135 zł. Warto zastanowić się na zakupem, bo dla osób zbierających klubowe monografie piłkarskie, to na pewno kolejna perełka do kolekcji.

Lutowe premiery (cz. 1)

To chyba pierwszy od wielu, wielu lat miesiąc, w którym inna dyscyplina niż piłka nożna zdominuje rynek książek sportowych. W lutym powody do zadowolenia będą mieli przede wszystkim fani Formuły 1, bo do sprzedaży w najbliższych dniach trafią aż cztery nowe pozycje o królowej motorsportu! Większość z nich trafi na półki w księgarniach pod koniec miesiąca, więc szerzej przedstawię je wkrótce. Dziś o czterech publikacjach, które ukażą się w tym miesiącu jako pierwsze.

Najciekawsza z nich to na pewno nowa książka Ulego Hessego „Borussia Dortmund. Siła Żółtej Ściany”. Niemal dokładnie przed rokiem ukazała się w Polsce druga po pozycji „Tor!” publikacja niemieckiego dziennikarza. „Bayern. Globalny superklub” zebrała bardzo dobre recenzje, więc nic dziwnego, że Wydawnictwo SQN postanowiło pójść za ciosem, kontynuując swoją serię o europejskich klubach piłkarskich. Przypomnijmy, krakowska firma wydała dotychczas całościowe książki o FC Barcelonie, Realu Madryt, Juventusie, Manchesterze United i właśnie Bawarczykach. Teraz przyszedł czas na BVB, czyli drużynę, która w sercach Polaków ma miejsce szczególne. W końcu to ten klub dostarczał nam w ostatnich latach mnóstwa emocji za sprawą grających tam rodaków: Ebiego Smolarka, Kuby Błaszczykowskiego, Łukasza Piszczka i Roberta Lewandowskiego. Nie tylko to świadczy jednak o jego wyjątkowości nad Wisłą. Borussia jest takim klubem, który niemal każdy lubi – głównie ze względu na widowiskowy styl gry. Także o tym traktować będzie książka niemieckiego dziennikarza, którą ten, co ciekawe, przygotował na brytyjski rynek. Na potrzeby polskiego wydania autor uzupełnił swoje dzieło o biało-czerwone wątki, ale w znacznej części opisuje po prostu historię klubu: „Fani z całego świata co dwa tygodnie spotykają się w Dortmundzie, zapominając o lokalnych klubach, by doświadczyć atmosfery Signal Iduna Park, kibicując bezpośrednio z Żółtej Ściany. Jak to możliwe, że klub, który nie wygrał żadnego europejskiego trofeum od ponad dwudziestu lat, tak całkowicie pochłania ludzkie umysły?”. Ten fenomen Hesse stara się wyjaśnić na 356 stronach, za nabycie których trzeba zapłacić 44,99 zł. Taka cena widnieje na okładce publikacji, bo w księgarni LaBotiga.pl zapłacicie za nią 37 zł. W tej kwocie otrzymacie egzemplarz z imionami, nazwiskami oraz miejscowościami zamieszkania ponad 1200 fanów BVB z całej Polski, którzy w styczniu dokonywali zapisów na okładkę Tym razem SQN postanowił wprowadzić pewną innowację, bo oprócz nazwisk, do książki trafiły też zdjęcia fanów. Zamawiając tę pozycję w oficjalnym sklepie wydawcy, macie możliwość wygrania gadżetów związanych z klubem na tej stronie. O tym, że warto zaopatrzyć się w swój egzemplarz, przekonuje m.in. dziennikarz Eleven Sports Tomasz Urban, pisząc: „Wciąga i uzależnia, ale nie mogło być inaczej, skoro tak znakomity autor pisze o tak fantastycznym klubie”. Czy może być lepsza rekomendacja? Premiera „Borussii Dortmund” już 20 lutego.